![[Valid RSS]](images/valid-rss-rogers.png "Valid RSS")
This is a valid RSS feed.
This feed is valid, but interoperability with the widest range of feed readers could be improved by implementing the following recommendations.
<p><img fetchpriority="high" decoding="async" class="alignnone size-full wp- ...
line 45, column 0: (39 occurrences) [help]
<p><img fetchpriority="high" decoding="async" class="alignnone size-full wp- ...
line 45, column 0: (35 occurrences) [help]
<p><img fetchpriority="high" decoding="async" class="alignnone size-full wp- ...
line 93, column 0: (36 occurrences) [help]
<p><img loading="lazy" decoding="async" class="alignnone size-full wp-image- ...
<div class="article__block" data-type="h3">
line 638, column 0: (2 occurrences) [help]
<p><iframe loading="lazy" title="YouTube video player" src="https://www.yout ...
<?xml version="1.0" encoding="UTF-8"?><rss version="2.0" xmlns:content="http://purl.org/rss/1.0/modules/content/" xmlns:wfw="http://wellformedweb.org/CommentAPI/" xmlns:dc="http://purl.org/dc/elements/1.1/" xmlns:atom="http://www.w3.org/2005/Atom" xmlns:sy="http://purl.org/rss/1.0/modules/syndication/" xmlns:slash="http://purl.org/rss/1.0/modules/slash/" > <channel> <title>Futbol yangiliklari</title> <atom:link href="https://football-news.uz/feed/" rel="self" type="application/rss+xml" /> <link>https://football-news.uz/</link> <description></description> <lastBuildDate>Mon, 22 Jan 2024 12:12:54 +0000</lastBuildDate> <language>uz-UZ</language> <sy:updatePeriod> hourly </sy:updatePeriod> <sy:updateFrequency> 1 </sy:updateFrequency> <generator>https://wordpress.org/?v=6.7.2</generator> <image> <url>https://football-news.uz/wp-content/uploads/2023/07/cropped-83c11e00_1d44_11ed_80e7_002590a245fc_181a34c8_2a39_11ed_80e7_002590a245fc-1-32x32.jpeg</url> <title>Futbol yangiliklari</title> <link>https://football-news.uz/</link> <width>32</width> <height>32</height></image> <item> <title>Paxtakorning yuksalishi va muvaffaqiyati: O’zbekistonning asosiy futbol klubi</title> <link>https://football-news.uz/paxtakorning-yuksalishi-va-muvaffaqiyati-ozbekistonning-asosiy-futbol-klubi/</link> <comments>https://football-news.uz/paxtakorning-yuksalishi-va-muvaffaqiyati-ozbekistonning-asosiy-futbol-klubi/#respond</comments> <dc:creator><![CDATA[admin]]></dc:creator> <pubDate>Mon, 22 Jan 2024 12:12:54 +0000</pubDate> <category><![CDATA[Futbol voqealari]]></category> <guid isPermaLink="false">https://football-news.uz/?p=95</guid> <description><![CDATA[<p>Kirish ma’lumotlari Futbol butun dunyo bo’ylab millionlab odamlarni o’ziga jalb etadigan sport turi bo’lib, O’zbekiston ham bundan mustasno emas. Mamlakatimiz poytaxti Toshkentning qoq markazida “Paxtakor” … </p><p>Сообщение <a rel="nofollow" href="https://football-news.uz/paxtakorning-yuksalishi-va-muvaffaqiyati-ozbekistonning-asosiy-futbol-klubi/">Paxtakorning yuksalishi va muvaffaqiyati: O’zbekistonning asosiy futbol klubi</a> появились сначала на <a rel="nofollow" href="https://football-news.uz">Futbol yangiliklari</a>.</p>]]></description> <content:encoded><![CDATA[<h2>Kirish ma’lumotlari</h2><p>Futbol butun dunyo bo’ylab millionlab odamlarni o’ziga jalb etadigan sport turi bo’lib, O’zbekiston ham bundan mustasno emas. Mamlakatimiz poytaxti Toshkentning qoq markazida “Paxtakor” futbol klubi joylashgan bo‘lib, u O‘zbekiston va Markaziy Osiyoning eng muvaffaqiyatli jamoalaridan biriga aylandi. Ushbu maqolada «Paxtakor»ning ajoyib sayohati, uning tarixi, yutuqlari va o’zbek futboliga ta’siri o’rganiladi.</p><p><img fetchpriority="high" decoding="async" class="alignnone size-full wp-image-98" src="https://football-news.uz/wp-content/uploads/2024/01/18103486_0_182_1280_694_1920x0_80_0_0_06db887a1772e927543511a258f5bee1.jpg" alt="Futbol klubi mashg'ulotlari" width="1920" height="768" srcset="https://football-news.uz/wp-content/uploads/2024/01/18103486_0_182_1280_694_1920x0_80_0_0_06db887a1772e927543511a258f5bee1.jpg 1920w, https://football-news.uz/wp-content/uploads/2024/01/18103486_0_182_1280_694_1920x0_80_0_0_06db887a1772e927543511a258f5bee1-300x120.jpg 300w, https://football-news.uz/wp-content/uploads/2024/01/18103486_0_182_1280_694_1920x0_80_0_0_06db887a1772e927543511a258f5bee1-1024x410.jpg 1024w, https://football-news.uz/wp-content/uploads/2024/01/18103486_0_182_1280_694_1920x0_80_0_0_06db887a1772e927543511a258f5bee1-768x307.jpg 768w, https://football-news.uz/wp-content/uploads/2024/01/18103486_0_182_1280_694_1920x0_80_0_0_06db887a1772e927543511a258f5bee1-1536x614.jpg 1536w" sizes="(max-width: 1920px) 100vw, 1920px" /></p><h3>Kellib chiqishi va ilk yillari</h3><p>«Paxtakor»ga 1956 yilda Sovet Ittifoqi davrida asos solingan bo’lib, uning nomi o’zbekchada «paxtakor» deb tarjima qilingan. Klub qisqa vaqt ichida O‘zbekiston futbol ligasida munosib kuch sifatida o‘zini namoyon qildi. Fidoyi muxlislar va iqtidorli futbolchilarga ega “Paxtakor” 1960 va 1970-yillarda ko‘plab liga chempionligini qo‘lga kiritib, dominant kuchga aylandi.</p><h3>Qiyinchiliklar va g’alabalar</h3><p>Sovet Ittifoqi parchalanganidan so‘ng O‘zbekiston mustaqillikka erishdi va “Paxtakor” o‘zbek futbolining rivojlanib borayotgan manzarasida yangi muammolarga duch keldi. Klub o’zgaruvchan dinamikaga moslashishi va xalqaro miqyosda raqobatlashish uchun o’z o’yinini oshirishi kerak edi.</p><p>2000-yillar boshida “Paxtakor” murabbiyi Rauf Inileev boshchiligida qayta jonlandi. Jamoa muvaffaqiyatiga Server Jeparov va Maksim Shatskix kabi iqtidorli futbolchilar yetishib chiqqani sabab bo’ldi. Bu davr klub uchun oltin davr bo’ldi, «Paxtakor» O’zbekiston Professional Futbol Ligasining bir necha bor chempionligini qo’lga kiritdi va o’zbek futbolidagi hukmron kuch maqomini mustahkamladi.</p><h2>Doimiy hukmronlik va xalqaro e’tirof</h2><p>“Paxtakor”ning ichki chempionatdagi muvaffaqiyati xalqaro maydonda ham imkoniyat yaratdi. Klub doimiy ravishda O‘zbekistonni Osiyo chempionlar ligasida – futbol bo‘yicha Osiyoning klublar o‘rtasidagi asosiy turnirida himoya qildi. “Paxtakor”ning turnirdagi o‘yinlari butun qit’a futbol ixlosmandlarining e’tibori va hurmatiga sazovor bo‘ldi.</p><p>So‘nggi yillarda “Paxtakor” o‘z muvaffaqiyatlarini mustahkamlashda davom etib, ko‘proq liga chempionligini qo‘lga kiritdi va mintaqaviy musobaqalarda o‘z mahoratini namoyish etdi. Klubning o’z iqtidorlarini tarbiyalashga bo’lgan sa’y-harakatlari ham o’z samarasini berdi, bir qancha o’yinchilar ham mamlakat ichida, ham xorijda o’z izlarini qoldirdi.</p><p><img decoding="async" class="alignnone size-full wp-image-99" src="https://football-news.uz/wp-content/uploads/2024/01/Максим-Шацких-возглавил-ФК-Пахтакор.jpg" alt="Maksim Shatskix “Paxtakor”ni boshqardi" width="680" height="453" srcset="https://football-news.uz/wp-content/uploads/2024/01/Максим-Шацких-возглавил-ФК-Пахтакор.jpg 680w, https://football-news.uz/wp-content/uploads/2024/01/Максим-Шацких-возглавил-ФК-Пахтакор-300x200.jpg 300w" sizes="(max-width: 680px) 100vw, 680px" /></p><h2>Ta’sir va meros</h2><p>“Paxtakor”ning muvaffaqiyati o‘zbek futboliga katta ta’sir ko‘rsatdi. Klubning g’alabalari yangi avlod futbolchilari va muxlislarini ilhomlantirib, butun mamlakat bo’ylab sportga bo’lgan muhabbatni kuchaytirdi. Klub akademiyasi yosh iqtidor sohiblarini kamol toptirish, ularni yuqori saviyada o‘zlashtirishlari uchun zarur tayyorgarlik va yo‘l-yo‘riqlar berishda muhim ahamiyat kasb etmoqda.</p><p>Qolaversa, “Paxtakor”ning muvaffaqiyati O‘zbekiston futbolining jahon miqyosidagi nufuzini oshirdi. Klubning xalqaro musobaqalarda ishtirok etishi mamlakatning futbol mahorati haqida xabardorlikni oshirishga yordam berdi va Markaziy Osiyoda sportning rivojlanishiga hissa qo‘shdi.</p><h2>Kelajak oldinda</h2><p>«Paxtakor» kelajakka qarar ekan, klub barqaror muvaffaqiyatga erishish uchun o’z qarashlariga sodiq qoladi. Rahbariyat iqtidorli o‘yinchilarni barqaror ta’minlash uchun infratuzilma, yoshlar rivojlanishi va murabbiylik dasturlariga sarmoya kiritishda davom etmoqda. Maqsad – «Paxtakor»ni nafaqat O’zbekistonda, balki kengroq Osiyo futbol maydonida ham kuchli ishtirok etish.</p><p>Qolaversa, “Paxtakor”ning muvaffaqiyati O‘zbekistonning boshqa klublarini ham o‘z standartlarini oshirishga va yuqori saviyada raqobatlashishga undadi. Musobaqaning kuchayishi mamlakatimizda futbol rivojiga, sog‘lom va jo‘shqin sport madaniyatini yuksaltirishga xizmat qilmoqda.</p><h2>Xulosa</h2><p>“Paxtakor”ning kamtarona boshlanishidan O‘zbekistonning asosiy futbol klubiga aylanishgacha bo‘lgan yo‘li klubning mustahkamligi, fidoyiligi va sportga bo‘lgan ishtiyoqidan dalolatdir. Uning muvaffaqiyati nafaqat muxlislarini xursand qildi, balki o‘zbek futbolining jahon arenasida obro‘sini oshirdi. “Paxtakor” oldinga siljishda davom etar ekan, O‘zbekistonda ham, undan tashqarida ham chiroyli o‘yinda o‘chmas iz qoldirishga tayyor.</p><p>Сообщение <a rel="nofollow" href="https://football-news.uz/paxtakorning-yuksalishi-va-muvaffaqiyati-ozbekistonning-asosiy-futbol-klubi/">Paxtakorning yuksalishi va muvaffaqiyati: O’zbekistonning asosiy futbol klubi</a> появились сначала на <a rel="nofollow" href="https://football-news.uz">Futbol yangiliklari</a>.</p>]]></content:encoded> <wfw:commentRss>https://football-news.uz/paxtakorning-yuksalishi-va-muvaffaqiyati-ozbekistonning-asosiy-futbol-klubi/feed/</wfw:commentRss> <slash:comments>0</slash:comments> </item> <item> <title>Futbol klubi «Bunyodkor» klubi tarixi va yangiliklari</title> <link>https://football-news.uz/bunyodkor-futbol-klubining-yuksalishi-ozbekistondagi-izdosh/</link> <comments>https://football-news.uz/bunyodkor-futbol-klubining-yuksalishi-ozbekistondagi-izdosh/#respond</comments> <dc:creator><![CDATA[admin]]></dc:creator> <pubDate>Fri, 19 Jan 2024 10:40:21 +0000</pubDate> <category><![CDATA[Futbol voqealari]]></category> <guid isPermaLink="false">https://football-news.uz/?p=86</guid> <description><![CDATA[<p>Meros boshlanadi “Bunyodkor” futbol klubi O‘zbekistondagi birinchi o‘rinni egallab, mamlakat futbol manzarasiga sezilarli ta’sir ko‘rsatdi. 2005-yilda tashkil etilgan klub tezda mashhurlikka erishdi, muvaffaqiyati va ambitsiyalari … </p><p>Сообщение <a rel="nofollow" href="https://football-news.uz/bunyodkor-futbol-klubining-yuksalishi-ozbekistondagi-izdosh/">Futbol klubi «Bunyodkor» klubi tarixi va yangiliklari</a> появились сначала на <a rel="nofollow" href="https://football-news.uz">Futbol yangiliklari</a>.</p>]]></description> <content:encoded><![CDATA[<h2>Meros boshlanadi</h2><p>“Bunyodkor” futbol klubi O‘zbekistondagi birinchi o‘rinni egallab, mamlakat futbol manzarasiga sezilarli ta’sir ko‘rsatdi. 2005-yilda tashkil etilgan klub tezda mashhurlikka erishdi, muvaffaqiyati va ambitsiyalari bilan muxlislarni o‘ziga rom etdi. Boy tarixga va ishtiyoqli muxlislarga ega “Bunyodkor” O‘zbekiston futbolidagi yuksaklik va intilish timsoliga aylandi.</p><h2>Energetika stansiyasini qurish</h2><p>“Bunyodkor”ning O‘zbekiston futbolining kuchli markaziga aylanish yo‘li strategik investitsiyalar va mukammallikka intilishdan boshlandi. Klubning shuhratparast qarashlari katta moliyaviy yordamga ega bo’lib, ularga iqtidorli jamoani to’plash va yuqori darajadagi inshootlarni ta’minlash imkonini berdi. Toshkentdagi zamonaviy stadion va mustahkam yoshlar akademiyasi bilan “Bunyodkor” barqaror muvaffaqiyatlar uchun zamin yaratdi.</p><p><img decoding="async" class="alignnone size-full wp-image-88" src="https://football-news.uz/wp-content/uploads/2024/01/Bunyodkor-futbol-klubi.jpg" alt="Bunyodkor futbol klubi" width="1024" height="553" srcset="https://football-news.uz/wp-content/uploads/2024/01/Bunyodkor-futbol-klubi.jpg 1024w, https://football-news.uz/wp-content/uploads/2024/01/Bunyodkor-futbol-klubi-300x162.jpg 300w, https://football-news.uz/wp-content/uploads/2024/01/Bunyodkor-futbol-klubi-768x415.jpg 768w" sizes="(max-width: 1024px) 100vw, 1024px" /></p><h3>Ichki ustunlik</h3><p>“Bunyodkor”ning ichki musobaqalardagi muvaffaqiyati e’tiborga loyiq emas. Klub doimiy ravishda O’zbekiston Superligasida ustunlik qilib, ko’plab sovrinlarni qo’lga kiritdi. Favqulodda boshqaruvchilar boshchiligidagi va iqtidorli futbolchilar bilan maqtangan “Bunyodkor”ning o‘yin uslubi hujumdagi mahorati va texnik mahorati, maydondagi o‘yinlari bilan muxlislarni hayajonga solishi bilan ajralib turadi.</p><h3>Qit’a ambitsiyalari</h3><p>«Bunyodkor»ning ambitsiyalari ichki muvaffaqiyatlardan ham tashqariga chiqdi, chunki klub qit’a bosqichida o’zini ko’rsatishni maqsad qilgan. Osiyo Chempionlar ligasida ishtirok etayotgan “Bunyodkor” Osiyo qit’asidan ashaddiy raqiblar bilan to‘qnash keldi. Klub o’z sifatini ko’rsatdi, 2008 yilda yarim finalga chiqdi va o’zini Osiyo klublari futbolida e’tiborga loyiq kuch sifatida ko’rsatdi.</p><p><img loading="lazy" decoding="async" class="alignnone size-full wp-image-89" src="https://football-news.uz/wp-content/uploads/2024/01/FC-BUNYODKOR.jpg" alt="FC BUNYODKOR" width="812" height="611" srcset="https://football-news.uz/wp-content/uploads/2024/01/FC-BUNYODKOR.jpg 812w, https://football-news.uz/wp-content/uploads/2024/01/FC-BUNYODKOR-300x226.jpg 300w, https://football-news.uz/wp-content/uploads/2024/01/FC-BUNYODKOR-768x578.jpg 768w" sizes="auto, (max-width: 812px) 100vw, 812px" /></p><h2>Xalqaro imzolar va yulduzlik</h2><p>“Bunyodkor”ning shuhrat qozonishiga o‘z tajribasi va mahoratini klubga olib kelgan xalqaro yulduzlar sabab bo‘ldi. Rivaldo, Ziko va Sasa Ognenovski kabi mashhur futbolchilar “Bunyodkor”ning obro’sini ko’taribgina qolmay, o’zbekistonlik yosh iste’dodlarga ham bebaho murabbiylik qildi. Xalqaro tajriba va mahalliy iste’dodlarning uyg’unligi klub uchun g’alaba qozongan formula bo’ldi.</p><h2>Hamjamiyat ishtiroki</h2><p>“Bunyodkor” jamoasi hamjamiyat ishtiroki muhimligini tan oladi va muxlislar bilan rishtalarni mustahkamlash uchun faol ish olib bordi. Klub jamiyatga ijobiy ta’sir ko’rsatish uchun o’z platformasidan foydalangan holda targ’ibot dasturlari, futbol klinikalari va xayriya tadbirlarini tashkil qiladi. “Bunyodkor” jamoasining jamiyatni rivojlantirish va ijtimoiy mas’uliyatga sodiqligi butun O‘zbekiston bo‘ylab muxlislarning olqishi va qo‘llab-quvvatlashiga sazovor bo‘ldi.</p><h3>Qiyinchiliklar va chidamlilik</h3><p>Har qanday futbol klubi kabi “Bunyodkor” ham o‘ziga yarasha qiyinchiliklarga duch keldi. Moliyaviy cheklovlar, boshqaruvdagi o‘zgarishlar va shiddatli raqobat klubning chidamliligini sinovdan o‘tkazdi. Ammo “Bunyodkor”ning qiyinchiliklarni yengib o‘tib, raqobatbardosh kuch sifatidagi mavqeini saqlab qolgani klubning mustahkamligi va muxlislarning cheksiz qo‘llab-quvvatlashidan dalolatdir.</p><p><img loading="lazy" decoding="async" class="alignnone size-full wp-image-90" src="https://football-news.uz/wp-content/uploads/2024/01/logo.jpg" alt="logo" width="556" height="581" srcset="https://football-news.uz/wp-content/uploads/2024/01/logo.jpg 556w, https://football-news.uz/wp-content/uploads/2024/01/logo-287x300.jpg 287w" sizes="auto, (max-width: 556px) 100vw, 556px" /></p><h2>Yorqin kelajak</h2><p>“Bunyodkor” oldinga nazar tashlar ekan, klub o’zining yuksaklikka intilishida sodiq qoladi. Yoshlar rivojiga qaytadan e’tibor qaratgan va o‘z iqtidorlarini tarbiyalashga intilgan klub uzoq muddatli muvaffaqiyat uchun barqaror poydevor yaratishni maqsad qilgan. “Bunyodkor”ning halollik, intiluvchanlik va jamoatchilik bilan aloqadorlik qadriyatlarini qo‘llab-quvvatlashga sodiqligi klubning O‘zbekiston futbolidagi nufuzli va nufuzli kuch bo‘lib qolishini kafolatlaydi.</p><p>Xulosa qilib aytganda, “Bunyodkor” futbol klubi O‘zbekiston futboli tarixiga o‘z nomini yozib qoldirdi. Ichki ustunlik, qit’a miqyosidagi muvaffaqiyatlar, xalqaro shartnomalar va mahalliy hamjamiyat bilan mustahkam aloqaga asoslangan meros bilan Bunyodkor mukammallik va intilish ramziga aylandi. Klub kelajakka nazar tashlar ekan, iqtidorlarni tarbiyalash va raqobatbardoshligini saqlab qolishga intilishi “Bunyodkor” yulduzi O‘zbekiston futboli sohasida yorqin porlashini kafolatlaydi.</p><p>Сообщение <a rel="nofollow" href="https://football-news.uz/bunyodkor-futbol-klubining-yuksalishi-ozbekistondagi-izdosh/">Futbol klubi «Bunyodkor» klubi tarixi va yangiliklari</a> появились сначала на <a rel="nofollow" href="https://football-news.uz">Futbol yangiliklari</a>.</p>]]></content:encoded> <wfw:commentRss>https://football-news.uz/bunyodkor-futbol-klubining-yuksalishi-ozbekistondagi-izdosh/feed/</wfw:commentRss> <slash:comments>0</slash:comments> </item> <item> <title>«Liverpul» futbolchisi itlarga bo’lgan muhabbati tufayli Saudiya Arabistoni klubiga o’tishdan bosh tortishi mumkin – OAV</title> <link>https://football-news.uz/liverpul-futbolchisi-itlarga-bolgan-muhabbati-tufayli-saudiya-arabistoni-klubiga-otishdan-bosh-tortishi-mumkin-oav/</link> <comments>https://football-news.uz/liverpul-futbolchisi-itlarga-bolgan-muhabbati-tufayli-saudiya-arabistoni-klubiga-otishdan-bosh-tortishi-mumkin-oav/#respond</comments> <dc:creator><![CDATA[admin]]></dc:creator> <pubDate>Mon, 24 Jul 2023 12:23:42 +0000</pubDate> <category><![CDATA[Futbol voqealari]]></category> <guid isPermaLink="false">https://football-news.uz/?p=79</guid> <description><![CDATA[<p>“Liverpul” yarim himoyachisi Fabinyoning Saudiyaning “Al-Ittihod” klubiga o‘tishi braziliyalikning uy hayvonlari tufayli xavf ostida qoldi, deb xabar bermoqda The Sun. 29 yoshli ayolning ikkita frantsuz … </p><p>Сообщение <a rel="nofollow" href="https://football-news.uz/liverpul-futbolchisi-itlarga-bolgan-muhabbati-tufayli-saudiya-arabistoni-klubiga-otishdan-bosh-tortishi-mumkin-oav/">«Liverpul» futbolchisi itlarga bo’lgan muhabbati tufayli Saudiya Arabistoni klubiga o’tishdan bosh tortishi mumkin – OAV</a> появились сначала на <a rel="nofollow" href="https://football-news.uz">Futbol yangiliklari</a>.</p>]]></description> <content:encoded><![CDATA[<p><strong>“Liverpul”</strong> yarim himoyachisi Fabinyoning Saudiyaning <strong>“Al-Ittihod”</strong> klubiga o‘tishi braziliyalikning uy hayvonlari tufayli xavf ostida qoldi, deb xabar bermoqda The Sun.</p><p>29 yoshli ayolning ikkita frantsuz buldogi bor, ammo it zoti Saudiya Arabistonida taqiqlangan, chunki u «xavfli va tajovuzkor» ro’yxatga kiritilgan.</p><p>Fabinyo, agar itlari u bilan birga minishga ruxsat berilmasa, kelishuvdan voz kechishga tayyor.</p><p>Oldinroq «Liverpul» Fabinyo transferi uchun 40 million funt olishi mumkinligi haqida xabarlar tarqalgan edi.</p><p>Fabinyo 2018 yildan beri mersisaydliklar safida o’ynab kelmoqda. Jamoa tarkibida u Angliya chempioni, Chempionlar ligasi, klublar o’rtasidagi jahon chempionati g’olibi, Angliya kubogi va UEFA Superkubogi sohibiga aylandi.</p><p>Сообщение <a rel="nofollow" href="https://football-news.uz/liverpul-futbolchisi-itlarga-bolgan-muhabbati-tufayli-saudiya-arabistoni-klubiga-otishdan-bosh-tortishi-mumkin-oav/">«Liverpul» futbolchisi itlarga bo’lgan muhabbati tufayli Saudiya Arabistoni klubiga o’tishdan bosh tortishi mumkin – OAV</a> появились сначала на <a rel="nofollow" href="https://football-news.uz">Futbol yangiliklari</a>.</p>]]></content:encoded> <wfw:commentRss>https://football-news.uz/liverpul-futbolchisi-itlarga-bolgan-muhabbati-tufayli-saudiya-arabistoni-klubiga-otishdan-bosh-tortishi-mumkin-oav/feed/</wfw:commentRss> <slash:comments>0</slash:comments> </item> <item> <title>Tarixda birinchi marta hijobli futbolchi Jahon chempionati o’yiniga ariza topshirdi</title> <link>https://football-news.uz/tarixda-birinchi-marta-hijobli-futbolchi-jahon-chempionati-oyiniga-ariza-topshirdi/</link> <comments>https://football-news.uz/tarixda-birinchi-marta-hijobli-futbolchi-jahon-chempionati-oyiniga-ariza-topshirdi/#respond</comments> <dc:creator><![CDATA[admin]]></dc:creator> <pubDate>Mon, 24 Jul 2023 12:08:10 +0000</pubDate> <category><![CDATA[Futbol voqealari]]></category> <guid isPermaLink="false">https://football-news.uz/?p=76</guid> <description><![CDATA[<p>Marokash ayollar terma jamoasi himoyachisi Nuhaila Benzina jahon chempionati terma jamoasida hijob kiygan birinchi futbolchiga aylandi. Qiz 2023 yilgi ayollar o’rtasidagi jahon chempionatida Germaniyaga qarshi … </p><p>Сообщение <a rel="nofollow" href="https://football-news.uz/tarixda-birinchi-marta-hijobli-futbolchi-jahon-chempionati-oyiniga-ariza-topshirdi/">Tarixda birinchi marta hijobli futbolchi Jahon chempionati o’yiniga ariza topshirdi</a> появились сначала на <a rel="nofollow" href="https://football-news.uz">Futbol yangiliklari</a>.</p>]]></description> <content:encoded><![CDATA[<p>Marokash ayollar terma jamoasi himoyachisi <strong>Nuhaila Benzina</strong> jahon chempionati terma jamoasida hijob kiygan birinchi futbolchiga aylandi. Qiz 2023 yilgi ayollar o’rtasidagi jahon chempionatida Germaniyaga qarshi o’yin uchun Marokash terma jamoasiga kiritilgan.</p><p>Petrol o’yindan oldingi isinish paytida va tanaffus vaqtida maydonga tushdi, lekin o’yin vaqtida zaxirada qoldi.</p><p>Eslatib o’tamiz, bugun, 24 iyul kuni Melburn (Avstraliya) shahridagi «AAMI Park – Melbourne Rectangular» stadionida ayollar o’rtasidagi jahon chempionatining 1-tur uchrashuvi bo’lib o’tdi. H guruhidagi raqiblar Germaniya va Marokash bo’ldi. Hakamning start hushtagi Moskva vaqti bilan 11:30da yangradi. O‘yin Germaniya ayollar terma jamoasining yirik 6:0 hisobidagi g‘alabasi bilan yakunlandi.</p><p>Сообщение <a rel="nofollow" href="https://football-news.uz/tarixda-birinchi-marta-hijobli-futbolchi-jahon-chempionati-oyiniga-ariza-topshirdi/">Tarixda birinchi marta hijobli futbolchi Jahon chempionati o’yiniga ariza topshirdi</a> появились сначала на <a rel="nofollow" href="https://football-news.uz">Futbol yangiliklari</a>.</p>]]></content:encoded> <wfw:commentRss>https://football-news.uz/tarixda-birinchi-marta-hijobli-futbolchi-jahon-chempionati-oyiniga-ariza-topshirdi/feed/</wfw:commentRss> <slash:comments>0</slash:comments> </item> <item> <title>«Lokomotiv» muvaffaqiyatli o’ynasa, chempionlikni «Zenit»dan tortib olishi mumkin» – Isidor</title> <link>https://football-news.uz/lokomotiv-muvaffaqiyatli-oynasa-chempionlikni-zenitdan-tortib-olishi-mumkin-isidor/</link> <comments>https://football-news.uz/lokomotiv-muvaffaqiyatli-oynasa-chempionlikni-zenitdan-tortib-olishi-mumkin-isidor/#respond</comments> <dc:creator><![CDATA[admin]]></dc:creator> <pubDate>Mon, 24 Jul 2023 11:53:19 +0000</pubDate> <category><![CDATA[Futbol voqealari]]></category> <guid isPermaLink="false">https://football-news.uz/?p=73</guid> <description><![CDATA[<p>Moskvaning “Lokomotiv” klubining fransiyalik hujumchisi Uilson Isidorning aytishicha, agar jamoasi bu mavsumda “Zenit” muvaffaqiyatli o’ynasa, chempionlikni qo’lga kiritishi mumkin. Shanba kuni Moskva jamoasi JCH RPLning … </p><p>Сообщение <a rel="nofollow" href="https://football-news.uz/lokomotiv-muvaffaqiyatli-oynasa-chempionlikni-zenitdan-tortib-olishi-mumkin-isidor/">«Lokomotiv» muvaffaqiyatli o’ynasa, chempionlikni «Zenit»dan tortib olishi mumkin» – Isidor</a> появились сначала на <a rel="nofollow" href="https://football-news.uz">Futbol yangiliklari</a>.</p>]]></description> <content:encoded><![CDATA[<p>Moskvaning “Lokomotiv” klubining fransiyalik hujumchisi Uilson Isidorning aytishicha, agar jamoasi bu mavsumda “Zenit” muvaffaqiyatli o’ynasa, chempionlikni qo’lga kiritishi mumkin.</p><p>Shanba kuni Moskva jamoasi JCH RPLning birinchi turida o‘z maydonida “Rubin” bilan o‘ynadi va 2:2 hisobida durang o‘ynadi.</p><p>– Bizda ajoyib istiqbollar bor – biz turnir jadvalida iloji boricha yuqoriga ko’tarilishni istaymiz. Keling, birinchi o’rin uchun kurasha olamizmi, ko’ramiz. Lekin maqsadlarimiz haqida so‘raydigan odam men emasman.</p><p>Menimcha, agar muvaffaqiyatli o’ynasak, bu mavsumda «Zenit»dan chempionlikni tortib olishimiz mumkin», – dedi Izidor chempionatga.</p><p>O‘tgan mavsum yakuniga ko‘ra, “Lokomotiv” 30 o‘yinda 45 ochko to‘plagan holda turnir jadvalida sakkizinchi o‘rinni egalladi.</p><p>Сообщение <a rel="nofollow" href="https://football-news.uz/lokomotiv-muvaffaqiyatli-oynasa-chempionlikni-zenitdan-tortib-olishi-mumkin-isidor/">«Lokomotiv» muvaffaqiyatli o’ynasa, chempionlikni «Zenit»dan tortib olishi mumkin» – Isidor</a> появились сначала на <a rel="nofollow" href="https://football-news.uz">Futbol yangiliklari</a>.</p>]]></content:encoded> <wfw:commentRss>https://football-news.uz/lokomotiv-muvaffaqiyatli-oynasa-chempionlikni-zenitdan-tortib-olishi-mumkin-isidor/feed/</wfw:commentRss> <slash:comments>0</slash:comments> </item> <item> <title>Lovchev Malkomning «Zenit»dan ketishi haqida gapirdi</title> <link>https://football-news.uz/lovchev-malkomning-zenitdan-ketishi-haqida-gapirdi/</link> <comments>https://football-news.uz/lovchev-malkomning-zenitdan-ketishi-haqida-gapirdi/#respond</comments> <dc:creator><![CDATA[admin]]></dc:creator> <pubDate>Mon, 24 Jul 2023 11:46:54 +0000</pubDate> <category><![CDATA[Futbol voqealari]]></category> <guid isPermaLink="false">https://football-news.uz/?p=70</guid> <description><![CDATA[<p>O’tmishda taniqli futbolchi, hozir esa mutaxassis Evgeniy Lovchev braziliyalik hujumchi Malkomning «Zenit»dan ketishiga munosabat bildirdi. U bu kelishuvni ko’k-oq-ko’kning ishlashida ijobiy baholadi. Eslatib o’tamiz, Malkom … </p><p>Сообщение <a rel="nofollow" href="https://football-news.uz/lovchev-malkomning-zenitdan-ketishi-haqida-gapirdi/">Lovchev Malkomning «Zenit»dan ketishi haqida gapirdi</a> появились сначала на <a rel="nofollow" href="https://football-news.uz">Futbol yangiliklari</a>.</p>]]></description> <content:encoded><![CDATA[<p>O’tmishda taniqli futbolchi, hozir esa mutaxassis <strong>Evgeniy Lovchev</strong> braziliyalik hujumchi Malkomning «Zenit»dan ketishiga munosabat bildirdi. U bu kelishuvni ko’k-oq-ko’kning ishlashida ijobiy baholadi. Eslatib o’tamiz, <strong>Malkom</strong> «Al-Hilol»ga Saudiya Arabistonidan borgan edi.</p><p>«60 million evro juda katta pul va bu erda gap nafaqat summaning o’zida, balki u erda taklif qilingan Malkomning maoshida ham. Mutlaqo mantiqiy qadam sotishdir. «Zenit» yaxshi kelishuvga erishdi va u ishlashi kerak. Klub futbolchini katta pulga sotib oldi, u bilan Rossiyada ko’p yutishdi, endi esa bir xil summaga ortiqcha yoki minus sotishmoqda.</p><p>Saqlash uchun qanday variantlar bor edi? Menimcha, yo’q. Hatto «Zenit» ham futbolchining maoshini cheksiz ko’tara olmaydi. Umuman olganda, o‘rnatilgan tartib barbod bo‘lmoqda, Yevropa futboldagi ta’sirini yo‘qotmoqda. Avvaliga Saudiya Arabistoni Krishtianuni sotib oldi, hozir esa Mbappening katta pulga taklif qilgani haqida eshityapman.</p><p>«Zenit» – bravo. Malkolm uchun pul kosmikdir, Piter shu tariqa o’z maqomini ham, liganing mavqeini ham ko’taradi, u erdan ular shunday miqdorga sotiladi. Sport natijalari bilan nima sodir bo’ladi? Braziliyaliklarning hammasi birdaniga ketishmasa, bitta Malkomning ketishi tufayli «Zenit» natijada muvaffaqiyatsizlikka uchraydi deb o’ylamayman. O’ylaymanki, 60 million evro evaziga klub uning o’rniga futbolchi topadi.</p><p>Ikkinchi jihat shundaki, «Zenit» ta’qibchilari Pyotr muvaffaqiyatsiz bo’lishi haqida emas, balki o’z ochkolarini saviyadan pastroq jamoalar bilan olish uchun o’zlari haqida o’ylashlari kerak «, – deb yozdi Lovchev o’zining telegram-kanalida.</p><p>Сообщение <a rel="nofollow" href="https://football-news.uz/lovchev-malkomning-zenitdan-ketishi-haqida-gapirdi/">Lovchev Malkomning «Zenit»dan ketishi haqida gapirdi</a> появились сначала на <a rel="nofollow" href="https://football-news.uz">Futbol yangiliklari</a>.</p>]]></content:encoded> <wfw:commentRss>https://football-news.uz/lovchev-malkomning-zenitdan-ketishi-haqida-gapirdi/feed/</wfw:commentRss> <slash:comments>0</slash:comments> </item> <item> <title>Futbolni qanday o’ynash kerak – oddiy tilda yangi boshlanuvchilar uchun futbol qoidalari</title> <link>https://football-news.uz/futbolni-qanday-oynash-kerak-oddiy-tilda-yangi-boshlanuvchilar-uchun-futbol-qoidalari/</link> <comments>https://football-news.uz/futbolni-qanday-oynash-kerak-oddiy-tilda-yangi-boshlanuvchilar-uchun-futbol-qoidalari/#respond</comments> <dc:creator><![CDATA[admin]]></dc:creator> <pubDate>Mon, 24 Jul 2023 11:24:22 +0000</pubDate> <category><![CDATA[Asosiy qoidalar]]></category> <guid isPermaLink="false">https://football-news.uz/?p=51</guid> <description><![CDATA[<p>Ko’pchilik futbolni havaskor darajada o’ynashni maktabdagi jismoniy tarbiya darslaridan, sport teleko’rsatuvlaridan, o’smirlarning hovlida dam olishini tomosha qilishdan biladi. Biroq, professional sport bolalar sport o’yinlaridan juda … </p><p>Сообщение <a rel="nofollow" href="https://football-news.uz/futbolni-qanday-oynash-kerak-oddiy-tilda-yangi-boshlanuvchilar-uchun-futbol-qoidalari/">Futbolni qanday o’ynash kerak – oddiy tilda yangi boshlanuvchilar uchun futbol qoidalari</a> появились сначала на <a rel="nofollow" href="https://football-news.uz">Futbol yangiliklari</a>.</p>]]></description> <content:encoded><![CDATA[<p>Ko’pchilik futbolni havaskor darajada o’ynashni maktabdagi jismoniy tarbiya darslaridan, sport teleko’rsatuvlaridan, o’smirlarning hovlida dam olishini tomosha qilishdan biladi. Biroq, professional sport bolalar sport o’yinlaridan juda farq qiladi. Futbolchilar o’yin uchun zarur bo’lgan ko’nikmalarni rivojlantirish uchun har kuni maydonda va sport zalida ko’p soatlab mashg’ulotlar o’tkazadilar. Yangi boshlanuvchilar uchun atamalar, qoidalar va o’zlarining futbol mahoratini oshirish uchun qanday mashg’ulotlardan foydalanish mumkinligini o’rganish foydali bo’ladi. Ular havaskorlar yoki hatto shahar futbol jamoasi a’zosi bo’lish uchun kattalar sifatida yordam beradi va bolalarning sport podiumi haqidagi orzularini ro’yobga chiqarishga yordam beradi.</p><h2><strong>Futboldagi atamalar va ularning ma’nolari</strong></h2><p>Futbol o’ynashni qanday o’rganish kerakligi haqidagi savolga javob berish uchun siz ushbu sport turining asoslaridan boshlashingiz kerak. Murabbiylar va sportchilar tomonidan barcha o’yinlarda ishlatiladigan atamalar mashg’ulotni boshlashdan oldin o’rganish kerak bo’lgan birinchi narsadir. Aks holda, yangi boshlanuvchilar uchun jamoa o’yinchilari, hakamlar o’rtasida nima bog’liqligi va murabbiyning aytganlari mutlaqo tushunarsiz bo’lib qoladi.</p><p><strong>Asosiy futbol terminologiyasi:</strong></p><ol><li>Avtogol – bu o’yinchining ko’pincha beixtiyor o’z darvozasiga to’p kiritishi.</li><li>Out – to’p o’yin maydonini tark etganda ofsayd holati yuzaga keladi.</li><li>Autsayder – bu turnir reytingida so’nggi pog’onani egallab turgan jamoa. Ko’pincha bunday jamoalar turnir natijalariga ko’ra, ligaga bir pog’ona pastroq tushishadi.</li><li>Bek – yoki himoyachi, o’yin strategiyasida o’z maqsadiga nisbatan ekstremal chiziqni oladi, maydonda uning vazifasi himoya qilishdir.</li><li>«Beton» – o’yindagi vaziyat, jamoadagi barcha o’yinchilar, ularning pozitsiyasidan qat’i nazar, o’z darvozasini himoya qilishga qaytishadi.</li><li>To’purar – amalga oshirilgan gollarning eng yuqori natijasiga ega bo’lgan jamoaning «snayperi».</li><li>Dribling – mahoratli dribling, raqiblarning driblingi, to’pga uzoq vaqt egalik qilish.</li><li>Nopok o’yin – bu o’yinchilarning qo’pol o’ynashi, qoqilib ketish, raqibni itarib yuborish, jarohat etkazishi. Bunga raqiblarni simulyatsiya qilish va haqorat qilishgacha bo’lgan barcha turdagi adolatsiz kurash kiradi.</li><li>Darvozabon – darvoza maydonini kamdan-kam tark etadigan, qo’llari va tananing istalgan qismi bilan o’ynay oladigan darvozabon, uning vazifasi o’z darvozasini to’pni ularga kirishdan himoya qilishdir.</li><li>Geyts – ikkita vertikal ustun, maydonning qarama-qarshi tomonida, jamoa golni hisoblashi uchun to’p o’z maydoniga kirishi kerak.</li><li>To’pni uloqtirish – jamoa o’yinchilaridan biri qo’llari bilan maydon tashqarisiga chiqqan to’pni yana o’yinga tashlaydi.</li><li>Himoyachi – bu pozitsiyadagi o’yinchining asosiy vazifasi raqibni maqsadni amalga oshirish mumkin bo’lgan xavfli masofada o’z maqsadiga yaqinlashishiga yo’l qo’ymaslikdir.</li><li>Burchak – ruscha variantda burchak to’pi degan ma’noni anglatadi, bu hujumda to’p darvoza oldidagi burchak sektorida tegib ketganda amalga oshiriladi.</li><li>«O’lik to’p» – o’yindagi vaziyatni aks ettirib bo’lmaydigan tarzda rivojlanib borgan holda, aniq darvozaga tegadigan to’p. Odatda katta kuch bilan, darvoza yaqinida xizmat qiladi.</li><li>O’tkir pas – raqib darvozasiga yaqin bo’lgan va uzatmani amalga oshira oladigan o’yinchiga uzatma.</li><li>To’pni tanlash maydondagi har bir o’yinchi uchun vazifadir, o’yinchilar qo’llarini ishlatmasdan, to’pni uzatishda ushlab olishlari yoki dribling paytida to’pni olib qo’yishlari, raqibdan tashabbusni tortib olishlari, uning maqsadiga erishishiga to’sqinlik qilishlari kerak.</li><li>O’yindan tashqari holat – o’yinda uzatma berilgan hujumchi o’yinchi himoyachilar oldida turgan joy.</li><li>Shaxsiy vasiylik – bu har bir o’yinchining «o’z» raqib o’yinchisiga ega bo’lgan vaziyat, u bilan to’p uchun kurashishi yoki uning maqsadiga etib borishiga yo’l qo’ymaslik, assistentlik qilish uchun ochiq.</li><li>Tackle – to’pni olib qo’yish usuli, o’yinchining driblingda yoki to’p uzatishda raqibdan to’pni tepish uchun uning oldida erga sakrab tushishi.</li><li>Otish zarbasi – raqib darvozasi maydoniga kuchli uzatma, uni darvoza zonasiga o’tkazish uchun o’yinchilar to’pga tegib, uning harakatini o’zgartirib, uni darvozaga yo’naltirishlari kifoya.</li><li>«Devor» – jamoa o’yinchilari bir-biriga yaqin bir chiziqda, orqalarini darvozaga, jarima zarbasini amalga oshirayotgan o’yinchi oldida turishadi.</li><li>Trick dribling elementi bo’lib, unda raqibni aldash, uni chalg’itishga qaratilgan harakatlar amalga oshiriladi.</li><li>Oldinga – oldinga yoki hujumchi, uning asosiy vazifasi raqibga gol urishdir.</li><li>Yarim himoyachi – pozitsion vazifasi o’rta chiziqda o’ynash bo’lgan yarim himoyachi hujumda ham, darvozani himoya qilishda ham o’ynay oladi.</li><li>Chap va o’ngdagi darvoza ustunlari, yuqori qismi «shpal» deb ataladi, bu nomlar ko’pincha futbol o’yinlari paytida diktorlardan eshitilishi mumkin.</li><li>Futbolda yana ko’p atamalar bor, lekin ular kamdan-kam qo’llaniladi, ko’pincha ularga professional futbolchilar duch kelishadi. Ajam o’yinchilar uchun asosiy terminologiyani bilish kifoya, bu sizga o’yin jarayonini tushunishga imkon beradi.</li></ol><h2><strong>Futbol qoidalari</strong></h2><p>Futbolni 11 kishidan iborat ikkita jamoa o’ynaydi. Har bir jamoadan bir kishi darvozada joylashgan – darvozabonlar, qolganlari maydonda o’ynashadi – maydon o’yinchilari. Uchrashuv boshida hakam to’pni maydon markaziga tashlaydi. Qur’a tashlashda har bir jamoadan bittadan o’yinchi ishtirok etadi. To’pni yutgan jamoa raqib darvozasi tomon hujumga o’tadi.</p><p>Dribling va to’p uzatish uchun faqat oyoqlardan foydalanish mumkin, tananing boshqa qismlariga yordam berish qoidalar bilan taqiqlanadi. Himoyachilar ham raqibdan to’pni faqat oyoqlari bilan olishlari mumkin, ular tanaga xalaqit berishi mumkin, lekin qo’llarini ishlata olmaydi, raqibni ushlab yoki jarohat etkaza olmaydi.</p><p><img loading="lazy" decoding="async" class="alignnone size-full wp-image-53" src="https://football-news.uz/wp-content/uploads/2023/07/Oyinning-asosiy-maqsadi.jpeg" alt="O'yinning asosiy maqsadi" width="770" height="434" srcset="https://football-news.uz/wp-content/uploads/2023/07/Oyinning-asosiy-maqsadi.jpeg 770w, https://football-news.uz/wp-content/uploads/2023/07/Oyinning-asosiy-maqsadi-300x169.jpeg 300w, https://football-news.uz/wp-content/uploads/2023/07/Oyinning-asosiy-maqsadi-768x433.jpeg 768w" sizes="auto, (max-width: 770px) 100vw, 770px" /></p><p>O’yinning asosiy maqsadi to’pni raqib darvozasiga kiritishdir. Agar hujumchi jamoa to’pni uzatmada, driblingda yoki maydon tashqarisida yo’qotsa, egalik qilish ustunligi boshqa jamoaga o’tadi. U hujumga o’tib, raqib darvozasiga yo’l oladi. Dushmanning vazifasi yana tashabbusni qo’lga olishdir.</p><p>Uchrashuv 45 daqiqadan iborat ikki taymdan iborat. Ular o’rtasida o’yinchilarning dam olishlari uchun tanaffus 15 daqiqani tashkil qiladi. Tanaffusdan so’ng jamoalar tomonlarni o’zgartiradilar, to’pni maydonga tushiradi, o’yin boshlanadi. Futbol iflos. Bu shuni anglatadiki, o’yindagi zarbalar, erkin to’plar, almashtirishlar uchun – vaqt to’xtamaydi. Taym oxirida hakam 1 daqiqadan 5 daqiqagacha qo’shimcha vaqt belgilaydi.</p><p><img loading="lazy" decoding="async" class="alignnone size-full wp-image-54" src="https://football-news.uz/wp-content/uploads/2023/07/futboldagi-vaqt.jpeg" alt="futboldagi vaqt" width="990" height="557" srcset="https://football-news.uz/wp-content/uploads/2023/07/futboldagi-vaqt.jpeg 990w, https://football-news.uz/wp-content/uploads/2023/07/futboldagi-vaqt-300x169.jpeg 300w, https://football-news.uz/wp-content/uploads/2023/07/futboldagi-vaqt-768x432.jpeg 768w" sizes="auto, (max-width: 990px) 100vw, 990px" /></p><p>Futbolda o’yin davomida raqib darvozasiga eng ko’p gol urishga muvaffaq bo’lgan jamoa g’alaba qozonadi. Gol urishga o’yin holatidan ham, jarima zarbasidan ham kiritilgan gollar kiradi. Faqatgina ofsayd holatidan kiritilgan gollar bundan mustasno.</p><p><img loading="lazy" decoding="async" class="alignnone size-full wp-image-55" src="https://football-news.uz/wp-content/uploads/2023/07/ofsayd.jpeg" alt="ofsayd" width="770" height="434" srcset="https://football-news.uz/wp-content/uploads/2023/07/ofsayd.jpeg 770w, https://football-news.uz/wp-content/uploads/2023/07/ofsayd-300x169.jpeg 300w, https://football-news.uz/wp-content/uploads/2023/07/ofsayd-768x433.jpeg 768w" sizes="auto, (max-width: 770px) 100vw, 770px" /></p><h2><strong>O’rganishni qaerdan boshlash kerak</strong></h2><p>Mashg’ulotlarda xatolikka yo’l qo’ymaslikka yordam beradigan yaxshi murabbiy tanlashdan futbol o’ynashni o’rganishni boshlash kerak. To’pga zarba berishni o’rganishning o’zi etarli emas, buni to’g’ri bajarish kerak. Axir, agar siz paypoqni to’g’ri tortmasangiz, bunday mashqdan hech qanday ma’no bo’lmaydi, keyin esa qayta tayyorlash juda qiyin. Shuning uchun siz dastlabki jismoniy ko’nikmalarni baholashingiz, asbob-uskunalar sotib olishingiz va yaxshi murabbiy topishingiz kerak.</p><p><img loading="lazy" decoding="async" class="alignnone size-full wp-image-56" src="https://football-news.uz/wp-content/uploads/2023/07/2.jpeg" alt="Boshlang'ich ko'nikmalar" width="1280" height="720" srcset="https://football-news.uz/wp-content/uploads/2023/07/2.jpeg 1280w, https://football-news.uz/wp-content/uploads/2023/07/2-300x169.jpeg 300w, https://football-news.uz/wp-content/uploads/2023/07/2-1024x576.jpeg 1024w, https://football-news.uz/wp-content/uploads/2023/07/2-768x432.jpeg 768w" sizes="auto, (max-width: 1280px) 100vw, 1280px" /></p><h2><strong>Boshlang’ich ko’nikmalar</strong></h2><p>Futbol uchun asosiy jismoniy mahorat – bu chidamlilik. Futbolchi juda ko’p va intensiv yugurishi kerak va bu jiddiy kardio yuk bo’lib, unga tayyor bo’lishingiz kerak. Futbol o’ynashni boshlashdan oldin rivojlantirish uchun foydali bo’lgan boshqa ko’nikmalarga quyidagilar kiradi:</p><ul><li>tezlik;</li><li>harakatlarni muvofiqlashtirish;</li><li>epchillik;</li><li>diqqatni jamlash, reaktsiya tezligi;</li><li>son va oyoq Bilagi zo’r bo’g’imlarning harakatchanligini rivojlantirish.</li></ul><p>Shuni ham unutmangki, futbol jamoaviy o’yin. Shuning uchun ijtimoiy ko’nikmalar va jamoada ishlash qobiliyati unda juda muhimdir. Maydonda boshqa o’yinchilar bilan munosabatda bo’lmasangiz, qanday qilib futbolni yaxshi o’ynash mumkin – har qanday murabbiy bu mumkin emasligini aytadi.</p><p><img loading="lazy" decoding="async" class="alignnone size-full wp-image-57" src="https://football-news.uz/wp-content/uploads/2023/07/4.jpeg" alt="Futbol jihozlari" width="850" height="567" srcset="https://football-news.uz/wp-content/uploads/2023/07/4.jpeg 850w, https://football-news.uz/wp-content/uploads/2023/07/4-300x200.jpeg 300w, https://football-news.uz/wp-content/uploads/2023/07/4-768x512.jpeg 768w" sizes="auto, (max-width: 850px) 100vw, 850px" /></p><p>Futbol jihozlari<br />Mashq qilishni boshlash uchun siz qulay va xavfsiz mashq qilishingizga yordam beradigan maxsus sport aksessuarlarini sotib olishingiz kerak:</p><ul><li>forma (ko’pincha klub buyurtmasiga tikilgan);</li><li>etiklar;</li><li>himoya (to’piq, pastki oyoq uchun, ba’zan tirsak va tizza bo’g’imlarini himoya qilish uchun maxsus aksessuarlar ishlatiladi);</li><li>sovuq mavsumda mashq qilish uchun termal ichki kiyim;</li><li>darvozabon qo’lqoplari;</li><li>aksessuarlar: sport sumkasi, suv shishasi, leggings va boshqalar.</li></ul><p>Sport do’konida klub emblemasi bo’lgan to’plamdan tashqari tegishli aksessuarlarni xarid qilishingiz mumkin. Tanlashda, himoyaning oyoq-qo’llarni mahkam yopib qo’yishiga, harakatga xalaqit bermasligiga va to’satdan harakatlar paytida tushmasligiga e’tibor bering.</p><h2><strong>Futbol mahorati mashqlari</strong></h2><p>Kasbiy ta’limni boshidan oldin siz asosiy ko’rinishini egallashingiz mumkin. Ular bilan o’rganishni boshlash ancha oson va o’z kuchida bo’ladi. Asosiysi, mashg’ulotlarning to’g’riligini o’rganib, jarayonga mas’uliyat bilan yondashish, keyinroq qayta o’qitish kerak emas. Amerikada ixtisoslashtirilgan maktablarda o’qish uchun faqat yorug’lik ko’rinishiga ega yoshlar qabul qilish, boshqa joylarda esa – o’yin haqida va tasavvurga ega bo’lish kifoya.</p><p><img loading="lazy" decoding="async" class="alignnone size-full wp-image-58" src="https://football-news.uz/wp-content/uploads/2023/07/trening.jpeg" alt="trening" width="1000" height="563" srcset="https://football-news.uz/wp-content/uploads/2023/07/trening.jpeg 1000w, https://football-news.uz/wp-content/uploads/2023/07/trening-300x169.jpeg 300w, https://football-news.uz/wp-content/uploads/2023/07/trening-768x432.jpeg 768w" sizes="auto, (max-width: 1000px) 100vw, 1000px" /></p><h2><strong>To’pni devordan ko’tarish</strong></h2><p>Mashg’ulotning dastlabki bosqichlarida eng muhim narsa to’pni boshqarishni o’rganishdir. U aynan o’yinchi kerak bo’lgan joyga uchishi kerak. Shuning uchun, devor bilan mashq boshlang’ich futbolchilar uchun mos keladi, bu hatto bolalar tomonidan ham bajarilishi mumkin.</p><p><img loading="lazy" decoding="async" class="alignnone size-full wp-image-59" src="https://football-news.uz/wp-content/uploads/2023/07/5.png" alt="" width="367" height="137" srcset="https://football-news.uz/wp-content/uploads/2023/07/5.png 367w, https://football-news.uz/wp-content/uploads/2023/07/5-300x112.png 300w" sizes="auto, (max-width: 367px) 100vw, 367px" /></p><p>Ushbu mashqni bajarish uchun siz devorga qarshi turishingiz kerak. To’pni oyoqning ichki tomoni bilan devorga tegishi uchun uring. To’p devordan sakrab tushgandan so’ng, uni qo’llaringizga ushlashingiz kerak. Qiyinchilik – to’p uchib ketganda unga etib borish emas, balki zarbadan keyin to’p to’g’ridan-to’g’ri qo’llarga tushishi uchun uzatma qilishdir. Birinchi mashg’ulotlar uchun siz devorga to’p uchishi kerak bo’lgan belgi qo’yishingiz mumkin. Mashq qilish oson bo’lganda, deyarli qaramasdan, siz devorgacha bo’lgan masofa bilan tajriba qilishingiz mumkin.</p><h2><strong>Dribling va traektoriyani o’zgartirish</strong></h2><p>To’g’ri chiziqda dribling qilish uchun bolalar va kattalar etarlicha tez o’rganadilar. Biroq, qiyinchilik traektoriyani o’zgartirish zarurati tug’ilganda paydo bo’ladi: joyida burilish, yon tomonga burilish, tekis harakatga nisbatan kamon yoki burchak ostida og’ish. Ayniqsa, yangi boshlanuvchilar uchun buni tezlikda qilish qiyin. Ammo dribling futbolning asosiy tarkibiy qismlaridan biridir.</p><p><img loading="lazy" decoding="async" class="alignnone size-full wp-image-60" src="https://football-news.uz/wp-content/uploads/2023/07/Dribling-va-traektoriyani-ozgartirish.jpeg" alt="Dribling va traektoriyani o'zgartirish" width="640" height="426" srcset="https://football-news.uz/wp-content/uploads/2023/07/Dribling-va-traektoriyani-ozgartirish.jpeg 640w, https://football-news.uz/wp-content/uploads/2023/07/Dribling-va-traektoriyani-ozgartirish-300x200.jpeg 300w" sizes="auto, (max-width: 640px) 100vw, 640px" /></p><p>Trening uchun sizga allaqachon chizilgan yoki beton chiziqlari bo’lgan platforma kerak bo’ladi, unda siz bo’yoq yoki bo’r bilan chiziqlar chizishingiz mumkin. Boshlang’ich futbolchining vazifasi imkon qadar tezroq harakat qilishdir. Chiziqlar bo’ylab traektoriyani o’zgartirish. dastlab siz saytning perimetri bo’ylab harakatlanadigan shunchaki burilishlarni, keyin esa murakkabroq raqamlarni mashq qilishingiz mumkin.</p><h2><strong>oyoq mashqlari</strong></h2><p>Sport olamida oyoqlar futbolchining noni, degan gap bor. Bu haqiqat, shuning uchun boshlang’ich sportchi uchun tananing ushbu qismini mashq qilishga e’tibor berish ayniqsa muhimdir. Bunga yordam beradigan mashqlar orasida:</p><ul><li>bir va ikki oyoqqa cho’zilish;</li><li>oyoqlarini silkit;</li><li>o’pka;</li><li>5 va 10 km masofaga yugurish;</li><li>qisqa masofalarga yugurish tezligi;</li><li>sakrash;</li><li>arqondan sakrash;</li><li>muqobil qadamlar;</li><li>zinapoyaga ko’tarilish va boshqalar.</li></ul><p>Isitish haqida unutmang, u har doim har qanday mashqlar to’plamidan oldin bo’lishi kerak. Shuningdek, oyoq mushaklarini rivojlantirish uchun simulyatorlarda kerakli kuch mashqlari.</p><h2><strong>to’siqlardan qochish</strong></h2><p>Dribling elementlari futbolning muhim qismidir. Ko’pgina futbol o’yinlarining natijasi o’yinchilarning to’p bilan manevr qilish, zarbalar, fintlar va boshqa elementlarni bajarish qobiliyatiga bog’liq. Trening uchun sizga plastik suv idishlari yoki to’siqni anglatuvchi boshqa narsalar kerak bo’ladi. O’yinchining vazifasi, ikki oyog’i bilan driblingni almashtirib, ularni qanday aylanib o’tishni o’rganishdir. Siz buni dastlab sekin, lekin ideal holda maksimal tezlikda qilishingiz mumkin.</p><p><img loading="lazy" decoding="async" class="alignnone size-full wp-image-61" src="https://football-news.uz/wp-content/uploads/2023/07/tosiqlardan-qochish.jpeg" alt="to'siqlardan qochish" width="1280" height="720" srcset="https://football-news.uz/wp-content/uploads/2023/07/tosiqlardan-qochish.jpeg 1280w, https://football-news.uz/wp-content/uploads/2023/07/tosiqlardan-qochish-300x169.jpeg 300w, https://football-news.uz/wp-content/uploads/2023/07/tosiqlardan-qochish-1024x576.jpeg 1024w, https://football-news.uz/wp-content/uploads/2023/07/tosiqlardan-qochish-768x432.jpeg 768w" sizes="auto, (max-width: 1280px) 100vw, 1280px" /></p><h2><strong>O’tish – uzoq va yaqin</strong></h2><p>To’g’ri uzatish ham juda muhimdir. Shu sababli, o’tish texnikasini ishlab chiqish ham yangi boshlanuvchilar, ham professional sportchilar uchun mashg’ulotlarning ajralmas qismidir. Yangi boshlanuvchilar juftlikda mashq qilishlari yoki devordan quyidagi mashqlarni bajarishlari mumkin:</p><ol><li>Har bir oyoq uchun 50-100 ta takrorlash uchun to’pni uzluksiz to’ldiring. Qattiq urish shart emas, to’pning erga dumalab tushishi, shuningdek, har safar devorga taxminan bir xil nuqtaga tegishi muhimdir.</li><li>Shu bilan bir qatorda har bir oyoqqa transferni to’ldiring. Buning uchun devorga birinchi zarba chap oyoqdan amalga oshiriladi va rebounddan keyin u o’ng bilan uriladi. Yangi boshlanuvchilar uchun har bir oyog’ida 50-100 marta takrorlash.</li><li>To’xtash zarbalari to’pni yaxshiroq nazorat qilishga yordam beradi. Buni amalga oshirish uchun, to’p devordan o’yinchi tomon uchib ketgandan so’ng, uni bir oyog’ingiz bilan to’xtatishingiz kerak va darhol, uzoq pauza qilmasdan, uni orqaga urishingiz kerak.</li></ol><p>Uzoq o’tishni mashq qilish uchun suv idishlari yoki boshqa narsalardan foydalanish mumkin. Ular o’yinchidan etarlicha masofada joylashgan. Uning vazifasi, agar otish bo’lmasa, ularni iloji boricha aniqroq urish. Bundan tashqari, oldindan belgilangan ba’zi nuqtalari bo’lgan devordan ham foydalanishingiz mumkin. Sport maktablarida buning uchun maxsus devorlar mavjud bo’lib, ularda sportchi nishonga olishi kerak bo’lgan kvadratlar belgilangan.</p><p><img loading="lazy" decoding="async" class="alignnone size-full wp-image-62" src="https://football-news.uz/wp-content/uploads/2023/07/Boshqa-mashqlar.jpeg" alt="Boshqa mashqlar" width="750" height="480" srcset="https://football-news.uz/wp-content/uploads/2023/07/Boshqa-mashqlar.jpeg 750w, https://football-news.uz/wp-content/uploads/2023/07/Boshqa-mashqlar-300x192.jpeg 300w" sizes="auto, (max-width: 750px) 100vw, 750px" /></p><p>Boshqa mashqlar<br />Ajam futbolchiga yordam beradigan boshqa mashqlar qatorida:</p><ul><li>epchillikni rivojlantirish uchun oldinga, orqaga, yon tomonlarga salto;</li><li>to’siqlar bilan yugurish;</li><li>transport vositasida yugurish;</li><li>to’p bilan sakrash;</li><li>turli xil to’p zarbalari, egalik qilishni nazorat qilish elementlari;</li><li>matbuotda mashqlar, tanani mustahkamlash;</li><li>cho’zish.</li></ul><p>Ushbu mashqlarni kompleks mashg’ulotlarga qo’shish sizga futbol o’ynashni, to’pni boshqarishni, tanangizni his qilishni va o’yinda uni boshqarishni tezda o’rganishga yordam beradi.</p><h2><strong>Treningni boshlash uchun eng yaxshi yosh qaysi?</strong></h2><p>Murabbiylarning fikricha, bolalar 6-7 yoshdan boshlab mashg‘ulotlarni bo‘limlarga bo‘lib boshlagani ma’qul. Yaxshi jismoniy ma’lumotlar va sezilarli istiqbolga ega bo’lgan bolada sport podiumini zabt etish uchun barcha imkoniyatlar mavjud. 4-5 yoshdan bolalarni qabul qiladigan sport maktablari mavjud. Ammo birinchi yoki ikki yil davomida bolalar hech qanday maxsus yuklamasdan, umumiy mustahkamlash va umumiy rivojlanish mashqlarini tejaydilar.</p><p>Agar ota-onalar bolasidan chempion bo’lishni orzu qilsalar, murabbiylar 2-3 yoshdan boshlab bola bilan to’p o’ynashni boshlashni maslahat berishadi. Unga pas berishni, taxmin qilingan golni urishni, to’pni ushlab olishni o’rgating. Futbolga ishtiyoq va hovli darajasida emas, balki haqiqiy UEFA futbol maydonini orzu qilish istagini uyg’otish uchun farzandingiz bilan o’yinlarni tomosha qiling, stadionga boring. Bunday holda, chaqaloq mashg’ulotlarga 100% berish va haqiqiy chempion bo’lish ehtimoli ko’proq.</p><p><img loading="lazy" decoding="async" class="alignnone size-full wp-image-63" src="https://football-news.uz/wp-content/uploads/2023/07/2-1.jpeg" alt="Treningni boshlash uchun eng yaxshi yosh qaysi?" width="2048" height="1363" srcset="https://football-news.uz/wp-content/uploads/2023/07/2-1.jpeg 2048w, https://football-news.uz/wp-content/uploads/2023/07/2-1-300x200.jpeg 300w, https://football-news.uz/wp-content/uploads/2023/07/2-1-1024x682.jpeg 1024w, https://football-news.uz/wp-content/uploads/2023/07/2-1-768x511.jpeg 768w, https://football-news.uz/wp-content/uploads/2023/07/2-1-1536x1022.jpeg 1536w, https://football-news.uz/wp-content/uploads/2023/07/2-1-700x465.jpeg 700w" sizes="auto, (max-width: 2048px) 100vw, 2048px" /></p><h2><strong>Futbolga qarshi ko’rsatmalar</strong></h2><p>Futbol deganda og’ir jismoniy zo’riqish bilan bog’liq sport o’yinlari tushuniladi. Shuning uchun uning uchun juda ko’p kontrendikatsiyalar mavjud. Eng asosiylari mushak-skelet tizimining faoliyatidagi konjenital patologiyalar va buzilishlardir. Treningdan diskvalifikatsiya qilinishi mumkin bo’lgan boshqa shaxslarga quyidagilar kiradi:</p><ul><li>yoshi, 4 yoshgacha, shifokorlar mo’rt skeletga, bo’g’imlarga va mushaklarga og’ir yuk bilan faol sport bilan shug’ullanishni tavsiya etmaydi;</li><li>yurak-qon tomir tizimining har qanday kasalliklari va buzilishlari;</li><li>qo’shma kasalliklari bo’lgan odamlar uchun kross sporti bilan shug’ullanish taqiqlanadi;</li><li>otoimmün kasalliklar ham futbol o’ynash uchun tabu hisoblanadi;</li><li>nafas olish tizimi, qon va gematopoez kasalliklari;</li><li>qandli diabet;</li><li>buyraklar, jigar va boshqa ichki organlarning ishidagi buzilishlar.</li></ul><p>Bundan tashqari, progressiv oftalmologik kasalliklarga chalingan odamlar uchun futbol o’ynash tavsiya etilmaydi.</p><p><img loading="lazy" decoding="async" class="alignnone size-full wp-image-64" src="https://football-news.uz/wp-content/uploads/2023/07/Futbol-oqibatlari.jpeg" alt="Futbol oqibatlari" width="800" height="534" srcset="https://football-news.uz/wp-content/uploads/2023/07/Futbol-oqibatlari.jpeg 800w, https://football-news.uz/wp-content/uploads/2023/07/Futbol-oqibatlari-300x200.jpeg 300w, https://football-news.uz/wp-content/uploads/2023/07/Futbol-oqibatlari-768x513.jpeg 768w" sizes="auto, (max-width: 800px) 100vw, 800px" /></p><p>Professional futbolning sog’liqqa ta’siri<br />Sport – salomatlik asosi, professional futbolga to’g’ri kelmaydi. Aytishimiz mumkinki, bu tushunchalar mutlaqo mos kelmaydi. Bolani bo’limga yuborishda, agar sportni professional tarzda o’ynashga qaror qilinsa, siz quyidagilarga tayyor bo’lishingiz kerak:</p><ul><li>ko’p miqdorda jarohatlar, dislokatsiyalar, burilishlar;</li><li>tez-tez, aytish mumkin, og’riq qoldiruvchi vositalardan doimiy foydalanish;</li><li>kuchaygan hissiy stress, charchoq, depressiya, charchashgacha;</li><li>shifoxonalarga, shifoxonalarga tez-tez tashrif buyurish;</li><li>og’ir jismoniy zo’riqish, doimiy mashg’ulotlar tufayli yomon akademik ko’rsatkichlar;</li><li>bo’g’imlarning, suyaklarning, mushak to’qimalarining surunkali kasalliklarining rivojlanishi.</li></ul><p>Professional sportchilarda dislokatsiyalar va sinishlar sonini hisoblash juda qiyin. Bu, shuningdek, bolalik davrida foydali bo’lmagan jiddiy jismoniy va hissiy stressni o’z ichiga olishi kerak va bola katta g’ayrat bilan tayyorlanadigan turnirlardagi mag’lubiyatlar uzoq davom etadigan depressiya va hissiy pasayishlarga olib kelishi mumkin. Shu bois, sport har qanday holatda ham, ayniqsa, farzandini professional sportga yuborayotgan ota-onalarning jasorati va jasoratidir.</p><p><img loading="lazy" decoding="async" class="alignnone size-full wp-image-66" src="https://football-news.uz/wp-content/uploads/2023/07/futbol-jarohatlari.jpeg" alt="futbol jarohatlari" width="851" height="509" srcset="https://football-news.uz/wp-content/uploads/2023/07/futbol-jarohatlari.jpeg 851w, https://football-news.uz/wp-content/uploads/2023/07/futbol-jarohatlari-300x179.jpeg 300w, https://football-news.uz/wp-content/uploads/2023/07/futbol-jarohatlari-768x459.jpeg 768w, https://football-news.uz/wp-content/uploads/2023/07/futbol-jarohatlari-445x265.jpeg 445w" sizes="auto, (max-width: 851px) 100vw, 851px" /></p><p>O’rtacha yuklangan maktab bo’limlarida muntazam mashg’ulotlar, albatta, tana uchun foydalidir, immunitetni oshiradi va umumiy jismoniy rivojlanishni yaxshilaydi. Hovlida yangi boshlanuvchilar uchun futbol o’ynash sog’liq uchun foydali bo’lgan bolalar va kattalar uchun foydali o’yin-kulgi bo’ladi.</p><p>Endi siz futbolni qanday o’rganishni bilasiz, bolani qaysi yoshda sport bilan tanishtirish yaxshiroq, shuningdek, yangi boshlanuvchilarga yaxshi sportchi bo’lishga yordam beradigan kichik mashqlar to’plami, agar professional bo’lmasa, havaskorlar darajasida.</p><p>Сообщение <a rel="nofollow" href="https://football-news.uz/futbolni-qanday-oynash-kerak-oddiy-tilda-yangi-boshlanuvchilar-uchun-futbol-qoidalari/">Futbolni qanday o’ynash kerak – oddiy tilda yangi boshlanuvchilar uchun futbol qoidalari</a> появились сначала на <a rel="nofollow" href="https://football-news.uz">Futbol yangiliklari</a>.</p>]]></content:encoded> <wfw:commentRss>https://football-news.uz/futbolni-qanday-oynash-kerak-oddiy-tilda-yangi-boshlanuvchilar-uchun-futbol-qoidalari/feed/</wfw:commentRss> <slash:comments>0</slash:comments> </item> <item> <title>Futbol o’yini bo’yicha qisqacha qo’llanma: qoidalar, asosiy atamalar, tarix</title> <link>https://football-news.uz/futbol-oyini-boyicha-qisqacha-qollanma-qoidalar-asosiy-atamalar-tarix/</link> <comments>https://football-news.uz/futbol-oyini-boyicha-qisqacha-qollanma-qoidalar-asosiy-atamalar-tarix/#respond</comments> <dc:creator><![CDATA[admin]]></dc:creator> <pubDate>Fri, 21 Jul 2023 15:21:29 +0000</pubDate> <category><![CDATA[Asosiy qoidalar]]></category> <guid isPermaLink="false">https://football-news.uz/?p=40</guid> <description><![CDATA[<p>Futbol dunyodagi eng mashhur o’yin bo’lishiga qaramay, uning qoidalarini hamma ham bilmaydi. Futbolning asosiy qoidalari haqida qisqacha, nuqta-nuqta, nechta bo’lim bor, qachon hakam golni hisoblamasligi … </p><p>Сообщение <a rel="nofollow" href="https://football-news.uz/futbol-oyini-boyicha-qisqacha-qollanma-qoidalar-asosiy-atamalar-tarix/">Futbol o’yini bo’yicha qisqacha qo’llanma: qoidalar, asosiy atamalar, tarix</a> появились сначала на <a rel="nofollow" href="https://football-news.uz">Futbol yangiliklari</a>.</p>]]></description> <content:encoded><![CDATA[<p>Futbol dunyodagi eng mashhur o’yin bo’lishiga qaramay, uning qoidalarini hamma ham bilmaydi. Futbolning asosiy qoidalari haqida qisqacha, nuqta-nuqta, nechta bo’lim bor, qachon hakam golni hisoblamasligi mumkin, qachon to’pni qo’l bilan olishga ruxsat berilgan</p><h2><strong>Futbol o’ynash haqida</strong></h2><p>Futbol (ingliz tilidan oyoq — «oyoq», ball — «toʻp») — 11 oʻyinchidan iborat ikki jamoa oʻynaydigan jamoaviy sport turi. Ikkala tomon to’rtburchaklar maydonning qarama-qarshi tomonida to’pni raqib darvozasiga kiritishni maqsad qiladi. O’yinning maqsadi raqibga qaraganda ko’proq gol urishdir. O’yinchilarga o’yin vaqtida to’pga qo’llari bilan tegishi mumkin emas, jarima maydonchasi ichidagi darvozabonlar bundan mustasno. Ammo urish yoki o’tish uchun tanangizning boshqa har qanday qismini, asosan, oyoqlaringiz bilan ishlatishingiz mumkin. O’yin oxiriga qadar ko’proq gol urgan jamoa g’olib hisoblanadi. Agar ikkala tomonning ochkolari soni bir xil bo’lsa, durang e’lon qilinadi yoki musobaqa formatiga qarab o’yin qo’shimcha vaqt yoki penaltilar seriyasiga o’tadi.</p><p><img loading="lazy" decoding="async" class="alignnone size-full wp-image-42" src="https://football-news.uz/wp-content/uploads/2023/07/21.jpg" alt="futbolchilar" width="602" height="341" srcset="https://football-news.uz/wp-content/uploads/2023/07/21.jpg 602w, https://football-news.uz/wp-content/uploads/2023/07/21-300x170.jpg 300w" sizes="auto, (max-width: 602px) 100vw, 602px" /></p><h2><strong>Voqea tarixi</strong></h2><p>To’p o’yinlari turli madaniyatlarda mustaqil ravishda paydo bo’lgan. Xitoy cuju zamonaviy futbolga o’xshardi. O’yinchilar to’rdagi teshikdan o’qni urish uchun qo’llaridan tashqari tananing istalgan qismidan foydalanishlari mumkin edi. Shunga o’xshash o’yin-kulgilar Yaponiya, Koreya, Qadimgi Yunoniston va Rimda, Shimoliy Amerikada va boshqalarda bo’lgan. Futbol 19-asrda Angliyada juda mashhur bo’ldi. Keyin u asosan kollejlarda qo’llanilgan, ammo o’yinning birinchi qoidalarini o’rnatishga urinishlar allaqachon mavjud edi. 19-asrning oxiriga kelib u shunchalik keng tarqaldiki, futbol assotsiatsiyasidagi klublar soni yuztadan oshdi.</p><p>1904 yilda Parijda ushbu sport turini boshqaruvchi organ bo’lgan FIFA (Xalqaro futbol federatsiyasi) tashkil topdi. Dastlab uning tarkibiga Belgiya, Daniya, Fransiya, Niderlandiya, Ispaniya, Shvetsiya va Shveytsariya kirgan. 1930 yilda urugvayliklar futbol bo’yicha jahon chempionatining birinchi sohibi bo’lishdi. Bu bilan futbol tarixida yangi davr boshlandi.<br />Endi o’yin haqli ravishda dunyodagi eng mashhur hisoblanadi. Shunday qilib, 2000-yillar boshida FIFA tomonidan o’tkazilgan so’rov natijalariga ko’ra, 200 dan ortiq mamlakatdan 240 milliondan ortiq kishi muntazam ravishda futbol o’ynaydi. Shuningdek, u sayyoradagi eng katta sport televideniesi tomoshabinlariga ega.</p><h2><strong>Asosiy shartlar</strong></h2><p>Ushbu sport turi mavjud bo’lgan yillar davomida u o’z terminologiyasini ishlab chiqdi, asosan ingliz ildizlariga ega. Asosiy tushunchalar:<br /><strong>Avtogol</strong> – bu o’yinchining o’z jamoasi darvozasiga urgan goli.<br /><strong>Hakam</strong> – jamoalar o’rtasidagi bahslarda vositachi, maydonda hakam.<br /><strong>Chiqib ketish</strong> – bu to’p o’yin maydonidan chiqib, chegara chizig’ini kesib o’tganda pozitsiyaning nomi.<br /><strong>Autsayder</strong> – bu turnir jadvalining quyi pog’onalaridan birini egallab turgan jamoaning nomi.<br /><strong>Muxlis</strong> – bu qaysidir jamoaning sport ishqibozi, uning muvaffaqiyatsizliklari va g’alabalariga juda jiddiy qaraydi.</p><p><strong>Darvozalar</strong> – 7,32 metr masofada joylashgan, 2,44 metr balandlikdagi gorizontal chiziq bilan bog’langan, burchak qanotlaridan bir xil masofada joylashgan ikkita vertikal post.<br /><strong>Gol</strong> – bu darvozaga kiritilgan to’p.<br /><strong>Darvozabon</strong> (aka darvozabon) ingliz tilidan so’zma-so’z tarjima qilinganda «darvoza qo’riqchisi» kabi eshitiladi.<br /><strong>Diskvalifikatsiya</strong> – qoidalarni buzganlik uchun bir o’yinchini ham, butun jamoani ham musobaqalarda qatnashish huquqidan mahrum qilish va hokazo.<br /><strong>Qur’a</strong> – bu maydon tomoni va jamoalarning musobaqada o’ynash tartibini tanlash.<br /><strong>Himoyachi</strong> – asosiy vazifasi o’z jamoasining maqsadiga yondashuvlarni himoya qilish bo’lgan o’yinchi.<br />Jamoa sardori alohida vakolatlarga ega bo’lgan futbolchilardan biridir.</p><p><strong>Kubok</strong> – an’anaviy ravishda g’alaba uchun beriladigan mukofot, shuningdek, olimpiya tizimidagi musobaqaning nomi (yo’q qilish uchun).<br /><strong>Libero</strong> – italyancha terminologiyada «tozalovchi», himoyada hamkasblarini qoplaydigan futbolchi.<br /><strong>Fiint</strong> – bu taktik kombinatsiyada raqibni aldash uchun mo’ljallangan guruh harakati.<br /><strong>«O’lik to’p»</strong> – bu aks ettirilmaydigan zarbaning nomi. Bunday to’plarni hatto eng ko’zga ko’ringan darvozabonlar ham kamdan-kam urishgan.<br /><strong>Hujumchi</strong> – hujum chizig’ining o’yinchisi, uning asosiy vazifasi – raqib darvozasiga hujum qilish.</p><p><strong>Kutilmagan zarba</strong> – tayyorgarliksiz darvozaga zarba – tezligini pasaytirmasdan, to’xtamasdan.<br /><strong>O’tkir pas</strong> – to’p darvozaga nisbatan eng yaxshi holatda bo’lgan o’yinchiga uzatiladi.<br /><strong>Sirpanish</strong> – to’pni raqibdan olib qo’yishning samarali usuli.<br /><strong>«Devor»</strong> – bu atama ikki xil ma’noga ega. Birinchisi, darvozabonga yordam berish uchun jarima zarbasini amalga oshirayotganda to’p yo’lida saf tortadigan o’yinchilarning jonli ekrani. Ikkinchisi o’yinning texnik elementi bo’lib, to’pga egalik qilgan o’yinchi sherigiga uzatsa va u bir tegish bilan uni qaytaradi.<br /><strong>To’pni qoplash</strong> – futbolchining o’z tanasini to’pni raqib qoidalarni buzmasdan olib keta olmasligi uchun joylashtirish qobiliyati.<br /><strong>Ko’p qirrali o’yinchi</strong> – bu turli pozitsiyalarda teng darajada foydali bo’lishi mumkin bo’lgan o’yinchi.</p><p><strong>Hiyla</strong> – bu texnik element bo’lib, uning maqsadi dushmanni yo’ldan ozdirish, uni aldashdir.<br /><strong>FIFA</strong> Xalqaro futbol federatsiyasi va futbol musobaqalarining asosiy boshqaruv organi hisoblanadi.<br /><strong>Qanot</strong> – bu jamoaning taktik tuzilishining o’ng yoki chap tomoni.<br /><strong>Xet-trik</strong> – bu o’yin davomida bir o’yinchining raqib darvozasiga kiritgan uchta golidir.<br /><strong>Post</strong> – o’ng va chap darvoza ustunlari.<br /><strong>Jarima maydoni</strong> – darvoza oldidagi maydondagi cheklangan maydon. Darvozadan 11 metr masofada jarima maydonchasi ichida penalti ko’rsatiladi.<br /><strong>Erkin to’p</strong> – bu futbolda qoidalarni qasddan buzganlik uchun jazo.</p><h2><strong>Jamoa a’zolari</strong></h2><p>Futbol jamoasi 11 kishidan iborat: sardor, darvozabon, himoyachilar, yarim himoyachilar va hujumchilar.</p><div class="article__block" data-type="h3"><h3 id="1755915720-5">Darvozabon</h3><p>Darvozabon futboldagi asosiy pozitsiyalardan biridir. Uning asosiy vazifasi raqib jamoaning gol urishiga yo’l qo’ymaslikdir. Buning uchun darvozabon to’p yo’lida bo’ladi va uni ushlaydi yoki darvozadan olib qo’yadi. Jarima maydonchasi ichida darvozabonlar qo’llaridan foydalanishlari mumkin, bu ularni maydondagi yagona o’yinchiga aylantiradi. Darvozabonlarning alohida mavqei ularning jamoadoshlarining jihozlaridan farq qiladigan forma kiyishidan dalolat beradi.</p><h3>Himoyachilar</h3><p>Himoyachi (inglizcha himoyachi) – himoya funktsiyalarini bajarishga ixtisoslashgan o’yinchi. Odatda darvozabon va yarim himoyachilar o’rtasida, asosan maydonning o’z yarmida va ko’pincha o’z jarima maydonchasi yaqinida joylashgan. Uning asosiy maqsadi – hujumchilarning gol urishi, to’pni olib qo’yishi, darvozaga yaqinlashishi va hokazo.</p><h2><strong>Yarim himoyachilar</strong></h2><p>Odatda maydonda o’z jamoasining himoyachilari va hujumchilari o’rtasida joylashgan. Ba’zi yarim himoyachilar qat’iy belgilangan himoya rolini o’ynaydi, hujumlarni to’xtatadi va ularni himoyachi yarim himoyachilar deb ham atashadi. Boshqalar ko’proq harakatchan: ular odatda chuqur yarim himoyachilar, pleymeykerlar, himoyaviy yarim himoyachilar deb ataladi. Bunday o’yinchilarning soni va ularning roli jamoaning shakllanishiga bog’liq.</p><h2><strong>oldinga</strong></h2><p>Hujumchilar (ular inglizcha «front» so’zidan kelib chiqqan holda hujumchilar deb ham ataladi) raqib jamoaning maqsadiga eng yaqin harakat qiladigan va shuning uchun urilgan gollar uchun eng katta mas’uliyatni o’z zimmasiga oladigan o’yinchilardir.<br />Zamonaviy qo’mondonlik tuzilmalari odatda birdan uchtagacha hujumchilarni o’z ichiga oladi; masalan, odatiy 4-2-3-1 sxemasiga bitta hujumchi kiradi. Nostandart tartiblarda uchta tajovuzkor bo’lishi mumkin yoki yo’q.</p><h2><strong>Qisqacha futbol qoidalari</strong></h2><p>O’yinning mohiyati 90 daqiqada raqib darvozasiga boshqa jamoaga qaraganda ko’proq to’p kiritishdir. Agar snaryad darvoza chizig’ini kesib o’tgan bo’lsa va gol muallifi tomonidan hech qanday qoidabuzarlik bo’lmasa, gol uriladi. Hakam qoidalarga rioya etilishini nazorat qiladi va qoidabuzarliklarni jazolaydi. Uchrashuv davomida har bir tomonda uchtagacha almashtirishga ruxsat beriladi.<br />Birinchi futbol qoidalari 1863 yilda Angliya futbol assotsiatsiyasi tomonidan o’rnatilgan. Keyinchalik ular qayta-qayta o’zgartirilib, to’ldirildi. Masalan, o‘yinga darvozabon kiritildi, burchak to‘plari paydo bo‘ldi, ular qoida buzgani uchun maydondan chetlatildi va o‘yin 90 daqiqa davom eta boshladi. 1900-yillarning boshlarida darvozabonlarga qoʻl bilan oʻynashga ruxsat berildi, keyinroq ular penaltilar qoidalariga aniqlik kiritdilar, burchak toʻpidan gol hisoblay boshladilar, oʻtgan asrning 50-yillarida esa birinchi marta almashtirishlar joriy etildi.</p><p><img loading="lazy" decoding="async" class="alignnone size-full wp-image-43" src="https://football-news.uz/wp-content/uploads/2023/07/23.jpg" alt="Futbol maydoni" width="599" height="401" srcset="https://football-news.uz/wp-content/uploads/2023/07/23.jpg 599w, https://football-news.uz/wp-content/uploads/2023/07/23-300x201.jpg 300w" sizes="auto, (max-width: 599px) 100vw, 599px" /></p><h2><strong>17 ta asosiy qoidalar</strong></h2><h3><strong>O’yin maydoni</strong></h3><p>Futbol qoidalari o’yin uchun maydonning parametrlarini, undagi belgilarni belgilaydi. Xalqaro uchrashuvlar uchun odatda quyidagi o’lchamlarga ega maysazor ishlatiladi:<br />uzunligi: 100-110 metr;<br />kengligi: 64-75 metr.<br />Belgilash chiziqlari 12 santimetrdan kengroq bo’lmasligi kerak. Belgilangan o’lchamlar – markaziy doira, jarima maydoni va darvozabon maydoni. To’siqlar orasidagi masofa 7,32 metrni tashkil etadi, tirgak esa 2,44 metr balandlikda joylashgan.</p><h3><strong>To’p</strong></h3><p>To’p – bu futbol o’yinining snaryadlari. Rasmiy xalqaro o’yinlarda sinovdan o’tgan va FIFA tomonidan tasdiqlangan shtamplardan foydalaniladi.</p><p><img loading="lazy" decoding="async" class="alignnone size-full wp-image-44" src="https://football-news.uz/wp-content/uploads/2023/07/24.jpg" alt="Stadionning futbol maydonidagi to'plar" width="602" height="399" srcset="https://football-news.uz/wp-content/uploads/2023/07/24.jpg 602w, https://football-news.uz/wp-content/uploads/2023/07/24-300x199.jpg 300w" sizes="auto, (max-width: 602px) 100vw, 602px" /></p><h3><strong>O’yinchilar soni</strong></h3><p>Har bir jamoada 11 nafar futbolchi bor. Zaxira o’rindig’ida uchdan yetti nafargacha o’yinchi bo’lishi mumkin, ularga o’yin davomida uch marta zaxira sifatida foydalanishga ruxsat beriladi. FIFAning yangi qoidalari qo’shimcha vaqtda (qo’shimcha vaqtda) to’rtinchi almashtirishga ruxsat beradi.</p><h3><strong>O’yinchilarning jihozlari</strong></h3><p>Qoidalarga ko’ra, maydonga tushgan har bir futbolchi to’g’ri jihozlanishi kerak. Shakl quyidagilardan iborat:</p><ul><li>futbolkalar;</li><li>sport shortilari;</li><li>futbol maydonchalari;</li><li>qalqonlarni qoplaydigan leggings;</li><li>tikilgan etiklar.</li></ul><p>Qoidalarga ko’ra, darvozabon libosi maydon o’yinchilari va hakamlar kiyadigan libosdan farq qilishi kerak.</p><p><img loading="lazy" decoding="async" class="alignnone size-full wp-image-45" src="https://football-news.uz/wp-content/uploads/2023/07/234.jpg" alt="UEFA Euro 2020 logotipi" width="602" height="338" srcset="https://football-news.uz/wp-content/uploads/2023/07/234.jpg 602w, https://football-news.uz/wp-content/uploads/2023/07/234-300x168.jpg 300w" sizes="auto, (max-width: 602px) 100vw, 602px" /></p><h2>Hakam</h2><p>Hakam futboldagi eng muhim shaxslardan biri, chunki u o’yin davomida qoidalarga rioya qilishni nazorat qiladi. Har bir o’yin uchun to’rtta hakam tayinlanadi: bosh hakam, ikkita laynsmen (yordamchi hakam) va zaxira hakami.<br />Futbol hakami:</p><ul><li>o’yin qoidalariga rioya etilishini nazorat qilish;</li><li>o’yinning borishini, o’yin vaqtini nazorat qilish;</li><li>o’yinchilar uchun jihozlar, shuningdek, to’plar standartlariga muvofiqligini ta’minlash;</li><li>o’yinchi jarohat olgan taqdirda, uning maydonni tark eta olishini ta’minlashi kerak;</li><li>maydonda ruxsat etilmagan shaxslarning yo’qligini ta’minlash;</li><li>tegishli organlarga o‘yin to‘g‘risidagi hisobotni, shu jumladan o‘yinchilar va/yoki jamoa mansabdor shaxslariga nisbatan ko‘rilgan har qanday intizomiy choralar, shuningdek, o‘yindan oldin, davomida yoki o‘yindan keyin sodir bo‘lgan boshqa barcha hodisalar to‘g‘risidagi ma’lumotlarni taqdim etish.</li></ul><h3>Hakam yordamchilari</h3><p>Yon hakamlar yordamchi hakam vazifasini bajaradi. Ularning vazifasi ofsaydlarni tuzatish va bosh hakamga qaror qabul qilishda yordam berishdir.<br />Chiziqli sudyaning odatiy vazifalari:</p><ul><li>Maydonni tark etgan to’pni yozib oling. To’pni maydonga tushirish, darvoza to’pi, burchak to’pini chaqirish;</li><li>Ofsayd holatini tuzatish;</li><li>Bosh hakamning ko’rish maydonidan tashqarida qoidalar buzilishini tuzatish;</li><li>Penaltini amalga oshirayotganda darvozabon zarbadan oldin oldinga harakat qila boshlaganini aniqlang;</li><li>Hakamga almashtirishni amalga oshirishda yordam bering.</li></ul><p><img loading="lazy" decoding="async" class="alignnone size-full wp-image-46" src="https://football-news.uz/wp-content/uploads/2023/07/211.jpg" alt="yon hakam" width="596" height="401" srcset="https://football-news.uz/wp-content/uploads/2023/07/211.jpg 596w, https://football-news.uz/wp-content/uploads/2023/07/211-300x202.jpg 300w" sizes="auto, (max-width: 596px) 100vw, 596px" /></p><h3><strong>O’yin davomiyligi</strong></h3><p>Futbol o’yini 90 daqiqa davom etadi – 45 daqiqadan ikki bo’lim. Ularning o’rtasida 15 daqiqalik tanaffus mavjud.</p><h3><strong>O’yinni boshlash va qayta boshlash</strong></h3><p>O’yin boshlanishidan oldin qur’a tashlanadi (masalan, tanga otish). G’alaba qozongan jamoa birinchi bo’limda maydonning qaysi tomonida o’ynashini aniqlaydi, ikkinchisi esa startni oladi.<br />O’yinchi aylana markazidagi to’pga tegsa, o’yin boshlanadi. Agar o’q maydon chegarasidan tashqariga chiqsa yoki o’yin qoidalari buzilgan bo’lsa, o’yin to’xtatilishi mumkin.</p><h2><strong>Maqsad</strong></h2><p>To’p darvoza ustunlari orasidagi belgi chizig’ini to’liq kesib o’tgan taqdirdagina gol kiritiladi. Shu bilan birga, o’yinchilar o’yin qoidalarini buzmasligi kerak. 2019-yilgi qoida o‘zgarishlari tufayli qo‘l to‘piga ruxsat berilmagan bo‘lsa ham, teginish tasodifiy bo‘lsa ham.</p></div><p><img loading="lazy" decoding="async" class="alignnone size-full wp-image-47" src="https://football-news.uz/wp-content/uploads/2023/07/Darvozabon.jpg" alt="Darvozabon" width="602" height="407" srcset="https://football-news.uz/wp-content/uploads/2023/07/Darvozabon.jpg 602w, https://football-news.uz/wp-content/uploads/2023/07/Darvozabon-300x203.jpg 300w" sizes="auto, (max-width: 602px) 100vw, 602px" /></p><h2><strong>Ofsayd»</strong></h2><p>O’yindan tashqari holat (yoki o’yindan tashqari holat) – hujumdagi o’yinchining o’tish vaqtida raqib jamoaning boshqa himoyachisiga qaraganda darvozaga yaqinroq bo’lgan holati. Bunday vaziyatda to’p boshqa jamoaga uzatiladi.</p><p>Quyidagi hollarda ofsayd holati mavjud emas:</p><ul><li>agar o’yinchi maydonning o’z yarmida bo’lsa;</li><li>o’yinchi oxirgidan oldingi o’yinchi bilan teng;</li><li>darvoza to’pi, to’p tashlash, burchak zarbasi paytida;</li><li>agar himoyachi tomonning o’yinchisi o’z darvozasining oxirgi chizig’idan orqada bo’lsa, chunki bu holda u o’yindan tashqarida hisoblanmaydi.</li></ul><h2><strong>Intizomiy xatti-harakatlar</strong></h2><p>Bu o’yin qoidalarini buzishdir. Misol uchun, o’yinchilar surish, zarbalar, kechikishlar, qo’l to’plari va hokazolarga ruxsat berganda. Bunda hakam futbolchiga sariq kartochka (ogohlantirish) yoki qizil kartochka (maydondan chetlatish) ko’rsatishi mumkin. FIFAning yangi qoidalariga ko’ra, sanktsiyalar, masalan, haddan tashqari tajovuzkorlik uchun murabbiylarga ham tegishli.</p><h3><strong>Erkin zarbalar yoki jarima zarbalari</strong></h3><p>Jarima zarbasi – futbolda qoida buzilgan taqdirda darvozaga maxsus tayinlangan zarba. Agar o’yinchi raqibga qarshi quyidagi harakatlardan birini qilgan bo’lsa, u tayinlanadi:</p><ul><li>tepish yoki tepishga urinish;</li><li>oyoq tayanchlari yoki oyoq ostiga urinishlar;</li><li>ustiga sakrash;</li><li>hujum;</li><li>urish yoki urishga urinish;</li><li>itaradi;<br />kechikish;</li><li>tupurish;</li><li>qasddan qo’l o’ynash.</li></ul><p>Qoidalar buzilgan taqdirda ham jarima zarbasi beriladi, lekin allaqachon boshqacha. Jarima zarbasidan farqli o’laroq, u jarima maydonchasi tashqarisidan amalga oshirilishi mumkin. Jarima zarbasi qoidalarini buzish turlari:</p><ul><li>xavfli o’yin;<br />raqibning oldinga siljishiga to’sqinlik qilish;</li><li>darvozabonning to’pni qo’llari bilan o’yinga kiritishiga to’sqinlik qilish;</li><li>to’g’ridan-to’g’ri jarima zarbasi yoki penalti belgilanmagan boshqa har qanday huquqbuzarlik.</li></ul><p><img loading="lazy" decoding="async" class="alignnone size-full wp-image-48" src="https://football-news.uz/wp-content/uploads/2023/07/231.jpg" alt="Yoshlar futbol klubi futbolchilari futbol maydonida isinish paytida" width="601" height="404" srcset="https://football-news.uz/wp-content/uploads/2023/07/231.jpg 601w, https://football-news.uz/wp-content/uploads/2023/07/231-300x202.jpg 300w" sizes="auto, (max-width: 601px) 100vw, 601px" /></p><p>Bundan tashqari, bilvosita jarima zarbasi darvozabon tomonidan o’z jarima maydonchasida qo’llari bilan o’yin qoidalarini quyidagi buzilishlardan biri uchun beriladi:</p><ul><li>darvozabon to’pni o’yinga kiritgandan so’ng, to’pga boshqa o’yinchi tegmaganidan keyin yana qo’llari bilan tegishi;</li><li>darvozabon o’z jamoasining o’yinchisi ataylab o’tib ketganidan keyin to’pga qo’llari bilan tegishi;</li><li>o’z jamoasining o’yinchisi to’pni to’g’ridan-to’g’ri maydonga tushirgandan so’ng, darvozabon to’pga qo’llari bilan tegishi;</li><li>vaqtni kechiktiradi (hakam nuqtai nazaridan).</li></ul><h3><strong>jarima zarbasi</strong></h3><p>11 metrlik jarima to’pi boshqacha atalganligi sababli darvoza chizig’idan 10,97 metrlik belgidan amalga oshiriladi. O’yinchi to’p o’ynab turgan vaqtda o’z jarima maydonchasi ichida jarima zarbasi bilan jazolanishi mumkin bo’lgan har qanday qoidabuzarliklarni sodir etganda chaqiriladi.</p><h3><strong>To’pni maydonga tushirish</strong></h3><p>To’pni maydondan tashqariga chiqarib tashlash, to’p yon chiziqdan o’tib ketgan raqib jamoaning o’yinchisi tomonidan qabul qilinganda sodir bo’ladi.<br />Qoidabuzarliklar:</p><ul><li>Agar otgan to’pga yana tegsa, bilvosita erkin zarba beriladi.</li><li>Agar otgan to’pga yana qo’llari bilan tegsa (agar darvozabon o’z darvozasi hududida bo’lsa), bilvosita jarima zarbasi beriladi.</li><li>Agar u darvozabon maydonidan tashqarida maydon o’yinchisi yoki darvozabon bo’lsa, jarima zarbasi beriladi (oddiy gandbolda bo’lgani kabi).</li><li>Agar o’yinchi zarba beruvchiga to’sqinlik qilsa yoki chalg’itsa, sariq kartochka ko’rsatiladi.</li></ul><h3><strong>Darvoza zarbasi</strong></h3><p>Darvoza zarbasi to’p oxirgi marta hujum qilayotgan jamoaning o’yinchisiga tegib, erda yoki havoda darvoza chizig’ini to’liq kesib o’tganda beriladi. Biroq, u darvozaga zarba bermadi.</p><h3><strong>Burchak zarbasi</strong></h3><p>Agar to’p himoyadagi o’yinchining darvoza chizig’idan o’tib ketsa, burchak to’pi amalga oshiriladi. Biroq gol kiritilmadi.</p><p><img loading="lazy" decoding="async" class="alignnone size-full wp-image-49" src="https://football-news.uz/wp-content/uploads/2023/07/341.jpg" alt="Yoshlar futbol klubi futbolchilari futbol maydonida isinish paytida" width="601" height="401" srcset="https://football-news.uz/wp-content/uploads/2023/07/341.jpg 601w, https://football-news.uz/wp-content/uploads/2023/07/341-300x200.jpg 300w" sizes="auto, (max-width: 601px) 100vw, 601px" /></p><h2><strong>Musobaqalar</strong></h2><p>Futbolda turli darajadagi musobaqalarning butun tizimi mavjud, ammo ular orasida eng muhimi jahon chempionatidir.</p><h2><strong>FIFA</strong></h2><p>FIFA asosiy futbol tashkiloti va futboldagi eng yirik xalqaro boshqaruv organi hisoblanadi. Jahon miqyosidagi barcha futbol turnirlari, jumladan, jahon chempionati ham uning shafeligida o‘tkaziladi. Ayni damda so’nggi turnir 2018 yilda Rossiyada bo’lib o’tgandi. Keyingisi 2022 yilda Qatarda rejalashtirilgan.</p><h2><strong>UEFA</strong></h2><p>UEFA Chempionlar Ligasi – har yili Evropaning top-divizion klublari o’rtasida o’tkaziladigan xalqaro futbol turniri bo’lib, u eng nufuzli hisoblanadi. G’olib bo’lgan unvonlar soni bo’yicha rekordchi «Real Madrid» bo’lib, u turnirda 13 marta g’alaba qozongan.</p><h3><strong>KONMEBOL</strong></h3><p>KONMEBOL – Janubiy Amerikadagi futbolni boshqaradigan tashkilot. Tashkilot uchta asosiy turnirni o’tkazadi: Copa Libertadores, Copa Sudamericana va Copa America (yoki Janubiy Amerika chempionati).</p><h3><strong>KONKAKAF</strong></h3><p>KONKAKAF – Shimoliy va Markaziy Amerika hamda Karib havzasi futbol konfederatsiyasi. Konfederatsiya shafeligida ko’plab turnirlar o’tkaziladi. Masalan, KONKAKAF Oltin Kubogi, KONKAKAF Millatlar Ligasi, KONKAKAF Ligasi va boshqalar.</p><h3><strong>Futbol tuzilmalari</strong></h3><p>FIFA Tsyurixda joylashgan asosiy futbol tashkilotidir. U dunyoning eng yirik turnirlariga mezbonlik qiladi.<br />Kontinental tashkilotlar:</p><ul><li>KONKAKAF (Shimoliy va Markaziy Amerika hamda Karib havzasi futbol konfederatsiyasi);</li><li>KONMEBOL (Janubiy Amerika Futbol Konfederatsiyasi);</li><li>UEFA (Yevropa futbol assotsiatsiyalari ittifoqi);</li><li>CAF (Afrika Futbol Konfederatsiyasi);</li><li>OFK (Osiyo Futbol Konfederatsiyasi);</li><li>OFC (Okeaniya Futbol Konfederatsiyasi).</li></ul><p> </p><p>Сообщение <a rel="nofollow" href="https://football-news.uz/futbol-oyini-boyicha-qisqacha-qollanma-qoidalar-asosiy-atamalar-tarix/">Futbol o’yini bo’yicha qisqacha qo’llanma: qoidalar, asosiy atamalar, tarix</a> появились сначала на <a rel="nofollow" href="https://football-news.uz">Futbol yangiliklari</a>.</p>]]></content:encoded> <wfw:commentRss>https://football-news.uz/futbol-oyini-boyicha-qisqacha-qollanma-qoidalar-asosiy-atamalar-tarix/feed/</wfw:commentRss> <slash:comments>0</slash:comments> </item> <item> <title>Futbol tarixi: haqiqat va afsonalar</title> <link>https://football-news.uz/futbol-tarixi-haqiqat-va-afsonalar/</link> <comments>https://football-news.uz/futbol-tarixi-haqiqat-va-afsonalar/#respond</comments> <dc:creator><![CDATA[admin]]></dc:creator> <pubDate>Fri, 21 Jul 2023 14:01:17 +0000</pubDate> <category><![CDATA[Futbol tarixi]]></category> <guid isPermaLink="false">https://football-news.uz/?p=33</guid> <description><![CDATA[<p>Futbol tarixi turli darajadagi adekvatlik va ishonchlilik haqidagi afsonalar bilan to’lib-toshgan. Futbol askarlarni tayyorlash uchun ishlatilgan, u inson boshlari yordamida o’ynalgan (deyarli shubhasiz) va Rossiyada … </p><p>Сообщение <a rel="nofollow" href="https://football-news.uz/futbol-tarixi-haqiqat-va-afsonalar/">Futbol tarixi: haqiqat va afsonalar</a> появились сначала на <a rel="nofollow" href="https://football-news.uz">Futbol yangiliklari</a>.</p>]]></description> <content:encoded><![CDATA[<p>Futbol tarixi turli darajadagi adekvatlik va ishonchlilik haqidagi afsonalar bilan to’lib-toshgan. Futbol askarlarni tayyorlash uchun ishlatilgan, u inson boshlari yordamida o’ynalgan (deyarli shubhasiz) va Rossiyada birinchi o’yinchilarni tiriklayin yoqish tavsiya etilgan … Ushbu maqolada biz faktlarni aniqladik va ularni eng dahshatli va dahshatli afsonalar bilan tajriba qildik.</p><p dir="ltr">An’anaga ko’ra, futbolning professional sport turi sifatida rivojlanish tarixi Angliya bilan bog’liq. «Futbol» nomi mahalliy monarx tomonidan o’ylab topilgan, u erda o’yin qoidalari birinchi bo’lib shakllantirilgan va birinchi professional jamoalar yig’ilgan. Lekin u erda boshlanmadi.</p><h2 dir="ltr"><strong>Xitoy: porox, qog’oz… va futbolmi?</strong></h2><p>FIFA 2004 yilda futbol o’yinining xitoycha versiyasini eng qadimgi ma’lum bo’lgan deb tan oldi.</p><p>Shaolin afsonalariga ko’ra. futbol tarixi qadimgi Xitoyda miloddan avvalgi II ming yillikda boshlanadi.</p><p>Xitoylik jangchilar to’p o’ynashdi, bu qadimgi Xitoy fitnesining bir turi. O’yin haqida eslatmalar o’sha davrning harbiy risolalarida uchraydi. Tasavvur qilish mumkinki, Lao Tzu Rossiya jamoasi haqida shunday yozadi: «Foydali narsalar bilan shug’ullaning, lekin unutmangki, haqiqiy va eng katta hayot tajribasi va ekstaz foydasiz ishlarni qilishdan kelib chiqadi». Yoki mana yana bir: «Qaniqishni bilmaslikdan og’irroq baxtsizlik yo’q».</p><p>Hano sulolasi davrida, bu qachon bo’lganiga hayronmisiz? To’rt asr: miloddan avvalgi ikki va undan keyin. futbol o’yini «zu-chu» (tepilgan to’p) deb nomlangan, o’yinlar muntazam ravishda tantanali marosimlar bilan birga bo’lgan. Zu-chu to’pi teridan qilingan, qush patlari yoki hayvonlarning sochlari bilan to’ldirilgan. O’sha paytlarda futbolchilarning hayoti og’ir edi.</p><p><img loading="lazy" decoding="async" class="alignnone size-full wp-image-34" src="https://football-news.uz/wp-content/uploads/2023/07/Qadimgi-Xitoyning-top-sehrgarlari.jpeg" alt="Qadimgi Xitoyning to'p sehrgarlari." width="650" height="651" srcset="https://football-news.uz/wp-content/uploads/2023/07/Qadimgi-Xitoyning-top-sehrgarlari.jpeg 650w, https://football-news.uz/wp-content/uploads/2023/07/Qadimgi-Xitoyning-top-sehrgarlari-300x300.jpeg 300w, https://football-news.uz/wp-content/uploads/2023/07/Qadimgi-Xitoyning-top-sehrgarlari-150x150.jpeg 150w" sizes="auto, (max-width: 650px) 100vw, 650px" /></p><h2><strong>Bu Spaaartak</strong></h2><p>To’p o’yini haqidagi eslatmalar Qadimgi Misrda ham, Qadimgi Yunonistonda ham topilgan, uning hududida arxeologlar zamonaviy futbolni shubhali tarzda eslatuvchi biror narsa qilayotgan odamlar tasvirlangan barelyeflarni topdilar.</p><p><img loading="lazy" decoding="async" class="alignnone size-full wp-image-35" src="https://football-news.uz/wp-content/uploads/2023/07/Это-Спаааартак.jpeg" alt="Bu Spaaartak" width="1280" height="1079" srcset="https://football-news.uz/wp-content/uploads/2023/07/Это-Спаааартак.jpeg 1280w, https://football-news.uz/wp-content/uploads/2023/07/Это-Спаааартак-300x253.jpeg 300w, https://football-news.uz/wp-content/uploads/2023/07/Это-Спаааартак-1024x863.jpeg 1024w, https://football-news.uz/wp-content/uploads/2023/07/Это-Спаааартак-768x647.jpeg 768w" sizes="auto, (max-width: 1280px) 100vw, 1280px" /></p><p>Spartada to’p o’yini o’ziga xos xususiyatlarga ega edi – siz nafaqat oyoqlaringizni, balki qo’llaringizni ham ishlatishingiz mumkin. Siz nafaqat to’pga, balki raqibga ham zarba bera olasiz. Biroq, Sparta aholisidan boshqa narsa kutganmisiz? Mag’lubiyatga uchraganlar jardan uloqtirilmadi va bu yaxshi.</p><h2><strong>Attraksionlar va qor to’plari</strong></h2><p>Ular Markaziy Amerikada ham to’p o’ynashgan – mahalliy Pok-A-Tok o’yini mayya ajdodlari ijtimoiy hayotining ajralmas qismi edi. Qiziqish uchun ikkinchi mukofot: bu miloddan avvalgi 7-6 asrlar. . Hatto Shimoliy Amerikaning eskimoslari ham kiyik sochlari bilan to’pni to’ldirib, futbolga begona emas edi.</p><p>Biroq, rivojlanish uchun eng muhim narsa qadimgi Rimda to’p o’ynashga bo’lgan ishtiyoq edi. Aytgancha, bu nafaqat futbolga tegishli. Ammo bundan nariga o’tmaylik.</p><h2><strong>Barcha yo’llar Rimga olib boradi. Yoki Rimdan</strong></h2><p>Afsonaga ko’ra, Rim soqchilari o’zlarining butparast butlariga qurbonlik qilishdan bosh tortgan nasroniylarning boshlarini kesib, boshlarini tepishgan. Futbol.</p><p>Bu afsona nasroniylik tarqalishi bilan ko’plab Evropa monarxlari futbolni «iblis o’yini» deb e’lon qilganini tushuntirishi mumkin.</p><p>O’yinni Britaniya oroliga olib kelgan rimliklar edi. Derbi shahri yaqinida bo’lib o’tgan legionerlarning mahalliy jamoaga qarshi o’yinlaridan biri hatto «Britaniyaliklar tarixi»da ham tasvirlangan. Shuningdek, rimliklar Britaniya yerlarini tark etgandan keyin ham Uels yoshlari to’p o’ynashda davom etgani qayd etilgan. Buning oqibatlari qanday bo’lishini kim bilardi.</p><p>12-asrda Angliyada futbol haqiqiy falokatga aylandi: u bozor maydonlarida o’ynaldi, bir o’yinda yuzgacha odam kurashishi mumkin edi! Bunday o’yinlar muntazam ravishda jarohatlar va o’limlarga olib keldi. Bozorning o‘zi esa kurashning qizg‘in pallasida yiqilib tushishi mumkin edi. Savdogarlar, hunarmandlar va ruhoniylar futbolni taqiqlashni so’rashdi.</p><h2><strong>Angliya: kalamar futbol o’yini</strong></h2><p>Uzoq vaqt davomida ko’plab hukmdorlar va cherkov a’zolari to’p o’yinlarini yoqtirmasdilar. Balki kambag’allar xayr-ehson o’rniga pul tikishgandir?</p><p>Hatto “futbol” nomining o‘zi ham o‘yinni taqiqlashga urinishning mevasidir. 14-asrda qirol Edvard III London sheriflariga bergan tavsiyasida birinchi marta zamonaviy nomdan foydalangan holda to’p o’yinlarini taqiqlagan.</p><p>Monarxning ta’kidlashicha, futbol yoshlarni kamondan otish kabi foydaliroq mashg’ulotlardan chalg’itadi. Buni tushunsangiz ham bo‘ladi: o‘sha yillari UEFA tomonidan beriladigan mukofot puliga ishonib bo‘lmasdi, ammo mamlakatni himoya qilish kerak.</p><p>Richard II nafaqat shaharlarda, balki butun shtatda futbolni taqiqlagan va taqiqni buzganlik uchun o’lim jazosi kerak edi! O‘ylab ko‘ring, inglizlarning futbolga bo‘lgan muhabbati shu qadar kuchli ediki, u o‘limni yengib o‘tdi… Qaysi seriallar yo‘qolib bormoqda, a?</p><h2><strong>Gladiatorlarning ruhi: Florentsiya Kalsio</strong></h2><p>Kalsio deb ham ataladigan Florentsiya futbolida YouTube-ni eshitgan yoki qoqilgan bo’lsangiz kerak. Endi bu nav eng xavfli sport turlaridan biri hisoblanadi. Garchi joriy versiya 16-asrda Florensiya ko’chalarida futbol deb atalgan shiddatli jinnilikning o’ta silliq versiyasi bo’lsa-da. O’sha paytdagi o’yinlarda hech qanday qoidalar yo’q edi: musht ham, kurash ham ishlatilgan. Asosiysi, raqibni to’xtatish.</p><p>O’yinlar hali ham oddiy futbolga o’xshamaydi. Va o’sha kunlarda ular ikki raqib jamoa o’rtasidagi qonli jang edi.</p><p><iframe loading="lazy" title="YouTube video player" src="https://www.youtube.com/embed/0AfOJzHLdbo" width="560" height="315" frameborder="0" allowfullscreen="allowfullscreen"></iframe></p><p>Bir qarashda, to’qnashuv xaotik ko’rinadi. Ammo aynan Florentsiya futboli o’yinga himoyachi, hujumchi va hakam kabi tushunchalarni kiritdi.</p><h2><strong>Sholyga – birinchi rus futboli</strong></h2><p>Ota-bobolarimiz ham to’p o’yinlaridan qochmagan. Tarix Qadimgi Rus davridan boshlanadi. To’p bilan eng mashhur o’yin «sholyga» deb nomlandi: o’yin ishtirokchilari oyoqlari bilan charm to’pni haydab, uni «qal’aga» kiritishga harakat qilishdi.</p><p>Ob-havo sharoiti «sholyga» ni o’zgartirdi – shimoliy hududlarda muz ustida oyoq kiyimlarida to’p o’yinlari odatiy hol edi. To’g’ri, ularni bandi avlodlari deb hisoblash mumkin.</p><p>Rossiyada futbol bilan bog’liq muammolar legionerlar uchun limit paydo bo’lishidan ancha oldin, «Gazprom»ning pullari va Filimonovning Ukraina bilan o’yinda o’tkazib yuborilgan golidan ancha oldin boshlangan. Cherkov a’zolari so’nggi ming yillikning boshida xalq o’yinlarini yo’q qilishga chaqirdilar.</p><p>Qarshi kurashning eng radikal usuli arxpriest Avvakum tomonidan taklif qilingan. Muqaddas shahid o’yin ishtirokchilarini tiriklayin yoqishga chaqirdi. Boshqa paytlarda xalqimiz qanday to’p tepganiga qarab, uning his-tuyg’ularini tushunamiz. Garchi biz eski imonlilarning sarlavhali usullarini ma’qullamasak ham.</p><h2><strong>Futbolning rasmiy tarixi</strong></h2><p>Britaniyada futbol o’ynashga qo’yilgan taqiq faqat 16-17-asrlar bo’yida bekor qilindi – dastlab o’yinga erkinlikni sevuvchi shotlandlar, birozdan keyin esa inglizlar ruxsat berishdi.</p><p>Jahonda futbol rivojlanishining rasmiy tarixi 1857 yildan boshlanadi. Tarixdagi birinchi professional klub Sheffild shahrida tashkil etilgan: kriket klubining janoblari bo’sh vaqtlarini diversifikatsiya qilishga qaror qilishdi. Sheffilddan birinchi marta «Sheffild» nomini taxmin qilishga harakat qiling</p><p>Qishloqlar shaharlarga ko‘chib o‘tgani sababli, futbol dalalardan ta’lim muassasalariga ko‘chdi. Teshiklar ishni o’z qo’llariga olishdi: futbol qoidalarining birinchi to’plami Kembrijda yozilgan. 1867 yilda xuddi shu Sheffildda birinchi futbol assotsiatsiyasi tashkil etilgan bo’lib, uning negizida keyinchalik Angliya futbol assotsiatsiyasi (FA) paydo bo’ladi.</p><p>1872 yil 30-noyabrda Angliya va Shotlandiya jamoalari o’rtasida birinchi xalqaro o’yin bo’lib o’tdi (jamoalar hisobni ocha olishmadi – 0: 0). Hozirgi vaqtda futbol eksantrik orol aholisining mintaqaviy o’yin-kulgisidir. Uyushmalar faqat Angliya, Shotlandiya, Uels va Irlandiyada mavjud.</p><p>Ammo 1885 yilda futbol rasman dekriminallashtirildi, oqlandi, ruxsat berildi va tasdiqlandi. Xayr. O’sha kunlarda Britaniya dunyoning deyarli yarmini nazorat qilgan va agar ular hali kriket maydonlariga qochib ketmagan bo’lsa – xush kelibsiz, mana siz uchun yangi o’yin.</p><h2><strong>Birinchi jahon urushi va sanoatlashtirish</strong></h2><p>Urush kimga – va ona futbolga tug’ilgan … Harbiy harakatlar sportning dunyoga tarqalishiga turtki bo’ldi. Urushda qatnashgan barcha qo’shinlar jangchilarning ma’naviyatini saqlash uchun musobaqalar o’tkazdilar. Frontdan qaytganlar esa o’z qishloqlari bo’ylab futbolni «ko’tarib yurishdi».</p><p>Janubiy Amerikada esa futbol boshqa yo’nalishga ega: u erda urush bo’lmagan, ammo sanoatlashuv bor edi. Mamlakatlar mustaqillikka erishgandan keyin ham Yevropa mustamlakachilari sharofati bilan mintaqada shaharlar, maktablar, stadionlar paydo bo‘ldi.</p><h2><strong>Birinchi jahon chempionati va birinchi Olimpiya o’yinlari</strong></h2><p>Birinchi marta futbol 1900 yilda Parijda bo’lib o’tgan Olimpiada o’yinlarida namoyish etildi: keyin Frantsiya, Buyuk Britaniya va Belgiyani ifodalovchi uchta klub (ya’ni, terma jamoalar emas, klublar) ishtirok etdi. Chempionlar “Apton Park” jamoasining britaniyalik futbolchilari bo‘lishdi.</p><p>Birinchi jahon chempionati 1930-yilda Urugvayda bo‘lib o‘tgan va u mezbon davlatni aniqlash uchun ovoz berishda g‘alaba qozongan va o‘sha yillarda mahalliy jamoa dunyoning eng kuchlilaridan biri hisoblangan. Ayniqsa, jahon chempionati uchun mamlakatda “Centenario” stadioni qurilgan. Ushbu ulug’vor qurilish loyihasi qudratning oqqush qo’shig’iga aylandi: AQShdan keyin Urugvay Buyuk Depressiya bilan qoplandi.</p><p>O’sha chempionat oxir-oqibat mezbonlar tomonidan qo’lga kiritildi, ammo Evropaning ko’plab top jamoalari musobaqani boykot qildi. Ular FIFAning musobaqani Urugvayda o’tkazishga qaror qilganidan norozi bo’lishdi. Tashkilot Italiya, Ispaniya, Niderlandiya, Shvetsiya va Vengriyadan kelgan arizalarni rad etdi.</p><h2><strong>Ikkinchi jahon urushidagi futbol</strong></h2><p>Ikkinchi Jahon urushi davrida hatto bosib olingan hududlarda ham individual o’yinlar o’tkazildi, ammo, albatta, xalqaro o’yinlar yoki milliy turnirlar haqida gap yo’q edi. Ammo o’sha paytda Janubiy Amerikada bum bor edi. Mahalliy jamoalar kuchayib bordi, urushdan keyingi birinchi jahon chempionati finalida Urugvay va Braziliya o’ynadi.</p><h3><strong>«O’lim o’yini»: Ikkinchi Jahon urushidagi eng mashhur o’yin</strong></h3><p>Kiyev fashistik qoʻshinlar tomonidan bosib olingandan soʻng shaharda ijtimoiy hayot asta-sekin jonlandi: opera va teatrlar ishlay boshladi, sportga qiziqish yana jonlandi.</p><p>Hamma joyda futbol klublari tashkil etildi. Ulardan biri «Start» bo’lib, uning tarkibiga bir qator sovet klublari: «Dinamo Kiev», «Lokomotiv Kiev» va Odessaning «Spartak»laridan professional futbolchilar kiritilgan.</p><p>Fashistik armiya shaharda futbol o’yinlarini o’tkazishga qaror qildi, uning davomida «Start» raqibni birin-ketin mag’lub etdi. 1942 yil 9 avgustda kievlik futbolchilar Germaniya armiyasi askarlari va ofitserlaridan iborat Flakelf jamoasi bilan o’ynashdi.</p><p>Sovet futbolchilari 5:3 hisobida zafar quchdi. Fashistlar rahbariyati mag’lubiyatdan keyin bosib olingan hududlarda futbol o’yinlarini taqiqladi. Afsonaga ko’ra, o’sha o’yindan keyin ko’plab sovet futbolchilari turli bahonalar bilan otib tashlangan yoki kontslagerlarga jo’natilgan.</p><p>Qo’rqinchli va sehrli yakun, lekin aslida u biroz boshqacha edi. Jamoaning faqat bir qismi kontslagerga olib ketildi – mahalliy novvoyxonada ishlaganlar. Va ularning ba’zilarini «Start»da o’ynamagan otryaddagi o’rtoqning aybi uchun jazo sifatida otib tashlashdi.</p><h2><strong>Urush emas, maqsad qo’ying</strong></h2><p>Futbol shafqatsizlik farzandi, jahon urushlari va kataklizmlardan manfaatdor degan taassurot qoldirmoqchi emasman. Garchi ha, albatta. Ammo boshqa sahifalar ham bor edi.</p><p>O’zining tug’ilgan Kot-d’Ivuarida jangovar harakatlarni to’xtatgan «Chelsi»ning sobiq hujumchisi Dide Drogbani eslash vaqti keldi.</p><p>Afrika terma jamoasi 2005 yilda tarixda birinchi marta jahon chempionatida qatnashish huquqini qo’lga kiritgan va 2006 yilda Germaniyada bo’lib o’tadigan turnirga yo’l olmoqchi edi. Biroq 2002 yildan beri mamlakat ichida fuqarolar urushi davom etmoqda. Musulmon shimoliy xristian janubiga qarshi kurashdi.</p><p>Jahon chempionati finaliga chiqqanidan so’ng, haqli ravishda Lider laqabini olgan Drogba qizg’in nutq so’zladi va barchani turnir davomida o’t ochishni to’xtatishga ishontirdi. Drogba va kompaniya chempionatdagi debyut g’alabasi bilan mamlakatni xursand qildi: Serbiya va Chernogoriya 3: 2 hisobida mag’lub bo’ldi.</p><p>Qizig’i shundaki, Drogba bir muddat o’z mamlakatini birlashtirdi, ammo Serbiya va Chernogoriya uchun bu o’yin qulashdan oldingi oxirgisi edi.</p><p>Jahon chempionatidan keyin urush yana davom etdi, ammo Kot-d’Ivuar va Drogba yana bir urinishdi. 2007 yilda futbolchilar Buaka shahrida o’rtoqlik o’yini o’tkazishdi va u erda uzoq vaqtdan beri ilk bor raqib tomonlar tinch muhitda uchrashishdi. Muzokaralar boshlandi, urush 2007 yil 22 dekabrda tugadi.</p><p>Afsuski, bu muvaffaqiyat vaqtinchalik edi. Ammo hech bo’lmaganda Drogba Birinchi Ivuar urushini to’xtatdi.</p><h2><strong>Rossiyada futbol tarixi</strong></h2><p>Rossiya imperiyasida birinchi futbol o’yini 19-asrning oxirida bo’lib o’tdi – «Sport ixlosmandlari kubogi» va «Vasileostrovskiy futbol o’yinchilari jamiyati» jamoalari to’qnash kelishdi. Biroz vaqt o’tgach, 1901 yilda mamlakatda birinchi futbol ligasi – Sankt-Peterburg ligasi tashkil etildi. 1910 yilda rus futbolchilarining Pragaga qarshi birinchi xalqaro o’yini bo’lib o’tdi. 1912 yilda Butunrossiya futbol ittifoqi tuzildi.</p><p>Biroq, Sovet hokimiyati paydo bo’lishidan oldin, futbol ommaviy taqsimotga ega emas edi. Gugurtlarning o’zi spirtli ichimliklarni biroz diversifikatsiya qildi va ko’pincha janjal bilan yakunlandi.</p><p>Ammo SSSRda futbol to’liq sport turiga aylandi va tez rivojlandi – 1936 yildan boshlab mamlakatda Kubok o’ynala boshlandi. Aytgancha, Moskvaning “Lokomotiv”i turnirning ilk g‘olibi bo‘ldi.Ha, tasavvur qiling-a, “Loko” Seminsiz ham g‘alaba qozondi! .</p><p>SSSR terma jamoasi Olimpiya o’yinlarida ikkita oltin va uchta bronza medallarini qo’lga kiritdi va 1960 yilda birinchi Evropa chempioni bo’ldi.</p><p>1992 yilda SSSR parchalanganidan keyin Rossiya futbol ittifoqi tuzildi. Endi u futbol bo’yicha Rossiya chempionatini o’tkazadi, terma jamoani yig’adi va bizga yana umid beradi – endi Valeriy Karpin bilan. Biz hozir hech kimni kuydirmoqchi emasmiz. Biz xursandchilikni va g’alabalarni ko’rishni xohlaymiz. Bir oz kerak: g’alaba qozonish uchun, hatto har 70 yilda bir marta, chiroyli kubok bilan turnirda. Valera-chi?</p><p> </p><p>Сообщение <a rel="nofollow" href="https://football-news.uz/futbol-tarixi-haqiqat-va-afsonalar/">Futbol tarixi: haqiqat va afsonalar</a> появились сначала на <a rel="nofollow" href="https://football-news.uz">Futbol yangiliklari</a>.</p>]]></content:encoded> <wfw:commentRss>https://football-news.uz/futbol-tarixi-haqiqat-va-afsonalar/feed/</wfw:commentRss> <slash:comments>0</slash:comments> </item> <item> <title>Futbolning paydo bo’lishi va rivojlanishi tarixi</title> <link>https://football-news.uz/futbolning-paydo-bolishi-va-rivojlanishi-tarixi/</link> <comments>https://football-news.uz/futbolning-paydo-bolishi-va-rivojlanishi-tarixi/#respond</comments> <dc:creator><![CDATA[admin]]></dc:creator> <pubDate>Fri, 21 Jul 2023 13:09:43 +0000</pubDate> <category><![CDATA[Futbol tarixi]]></category> <guid isPermaLink="false">https://football-news.uz/?p=16</guid> <description><![CDATA[<p>To’p o’yinlari deyarli barcha qadimgi madaniyatlarda bo’lgan. Ammo zamonaviy futbol o’zining 14-asrdagi italyan o’zgarishi – Florentsiya Kalsio tufayli paydo bo’ldi. Kalsio qoidalari Uchrashuv 50 daqiqa … </p><p>Сообщение <a rel="nofollow" href="https://football-news.uz/futbolning-paydo-bolishi-va-rivojlanishi-tarixi/">Futbolning paydo bo’lishi va rivojlanishi tarixi</a> появились сначала на <a rel="nofollow" href="https://football-news.uz">Futbol yangiliklari</a>.</p>]]></description> <content:encoded><![CDATA[<p>To’p o’yinlari deyarli barcha qadimgi madaniyatlarda bo’lgan. Ammo zamonaviy futbol o’zining 14-asrdagi italyan o’zgarishi – Florentsiya Kalsio tufayli paydo bo’ldi.</p><h2><strong>Kalsio qoidalari</strong></h2><p>Uchrashuv 50 daqiqa davom etadi va uzunligi taxminan 80 metr va kengligi 40 metr bo’lgan qumli maydonda bo’lib o’tadi. Oq chiziq maydonni ikkita bir xil yarmiga ajratadi va maqsad maydonning butun kengligi bo’ylab panjara ortida joylashgan. To’pni aniq darvoza to’riga tashlash muhim, o’tkazib yuborilgan taqdirda raqiblar yarim ochko hisoblaydilar. Goldan keyin raqiblar golni o’zgartiradilar. Har bir jamoada 27 nafar futbolchi bor, jarohat olgan yoki chetlatilgan futbolchilarning o’rnini bosadigan futbolchilar yo’q. Jamoa 15 nafar hujumchi, 5 nafar yarim himoyachi, 3 nafar himoyachi va 4 nafar darvozabondan iborat. O’yinning maqsadi raqibga qaraganda ko’proq gol urishdir.</p><p><img loading="lazy" decoding="async" class="alignnone wp-image-18 size-full" src="https://football-news.uz/wp-content/uploads/2023/07/Kalsio-shimlarda-oynaydi.jpg" alt="Kalsio shimlarda o'ynaydi" width="800" height="555" srcset="https://football-news.uz/wp-content/uploads/2023/07/Kalsio-shimlarda-oynaydi.jpg 800w, https://football-news.uz/wp-content/uploads/2023/07/Kalsio-shimlarda-oynaydi-300x208.jpg 300w, https://football-news.uz/wp-content/uploads/2023/07/Kalsio-shimlarda-oynaydi-768x533.jpg 768w" sizes="auto, (max-width: 800px) 100vw, 800px" /></p><p>Kalsio juda shafqatsiz o’yin. Barcha o’yinchilar bir-birlari bilan kurashib, raqib himoyasini charchatishga harakat qilishadi. 1v1 jangga faqat ikkala o’yinchi jang qilishga tayyor ekanliklarini tasdiqlagan taqdirdagina ruxsat etiladi. Siz yolg’onchini mag’lub qila olmaysiz, lekin uni harakatsizlantirishga harakat qilishingiz mumkin. Zamonaviy Calcioda maydonda shifokorlar bor, ular jarohatlangan futbolchilarga o’yin vaqtida yordam berishadi. Maydondagi hakam va olti chiziqli hakam qoidalarga rioya etilishini nazorat qiladi. Maydon tashqarisida bosh hakam qoladi.</p><p><strong>Zamonaviy Calcio:</strong><br /><iframe loading="lazy" title="YouTube video player" src="https://www.youtube.com/embed/xJVAoQDD7y4" width="560" height="315" frameborder="0" allowfullscreen="allowfullscreen"></iframe></p><p>Inglizlar Italiyada Kalsioni ko’rdi va o’yinni Angliyaga olib keldi. Hech qanday qoidalar yo’q edi, shuning uchun futbolchilar jiddiy jarohat olishdi yoki hatto vafot etdilar. Shunga qaramay, inglizlarga o’yin shunchalik yoqdiki, monarxlar uni taqiqlashga majbur bo’lishdi.</p><p>1365 yilda Edvard III futbolni taqiqlab qo’ydi, chunki askarlar kamondan otish o’rniga uni o’ynashdi. 1389 yilda Richard II tennis va zar bilan birga futbolni ham taqiqlagan.</p><p>17-asr boshida futbolda birinchi qoidalar paydo bo’ldi – ular qoqilish va kamardan pastga urishni taqiqladi.</p><h2><strong>Uyushtirilgan futbol qachon boshlangan?</strong></h2><p>Uyushtirilgan futbol Angliyada 19-asr boshlarida paydo boʻlgan. Jamoalar bir xil miqdordagi o’yinchilarga ega edilar (bir jamoada 11 dan 14 gacha va undan ko’p o’yinchilar), ular 70-90 metr uzunlikdagi maydonda o’ynashdi, gol paydo bo’ldi. Kollej futbol jamoalari futbol o’ynashdi, lekin har bir kollej o’z qoidalariga ega edi: ba’zilariga qo’llar bilan o’ynashga ruxsat berilgan, boshqalari taqiqlangan. Birinchi futbol qoidalari to’plami 1846 yilda Regbi maktabida ikki yillik tushuntirishlardan so’ng ishlab chiqilgan, deya qo’shimcha qildi Kembrij. Keyinchalik, Kembrij qoidalari kichik o’zgarishlar bilan Angliya futbol assotsiatsiyasi (FA) qoidalari uchun asos sifatida qabul qilindi.</p><p><img loading="lazy" decoding="async" class="alignnone wp-image-19 size-full" src="https://football-news.uz/wp-content/uploads/2023/07/Kembrij-qoidalari-universitet-kutubxonasida-saqlanadi.jpg" alt="Kembrij qoidalari universitet kutubxonasida saqlanadi" width="800" height="682" srcset="https://football-news.uz/wp-content/uploads/2023/07/Kembrij-qoidalari-universitet-kutubxonasida-saqlanadi.jpg 800w, https://football-news.uz/wp-content/uploads/2023/07/Kembrij-qoidalari-universitet-kutubxonasida-saqlanadi-300x256.jpg 300w, https://football-news.uz/wp-content/uploads/2023/07/Kembrij-qoidalari-universitet-kutubxonasida-saqlanadi-768x655.jpg 768w" sizes="auto, (max-width: 800px) 100vw, 800px" /></p><p>1857 yilda dunyodagi birinchi futbol klubi – Sheffild paydo bo’ldi. Boshqa klublar ham bu nomga da’vo qilishgan, ammo FIFA rasman Sheffildni birinchi futbol klubi sifatida tan olgan.</p><p>1863 yilda 11 ta ingliz klublari va maktab jamoalari vakillari Angliya futbol assotsiatsiyasini tuzdilar. FA asta-sekin o’yin qoidalarini shakllantirdi.</p><h2><strong>19-asrda futbol qoidalari qanday rivojlangan</strong></h2><table><tbody><tr><td>1866</td><td>Vertikal ustunlar (barlar) ustiga arqon qo’shildi, bu gol balandligini cheklab qo’ydi, ofsayd qoidasini kiritdi.</td></tr><tr><td>1871</td><td>Faqat darvozabonga qo’llari bilan o’ynashga ruxsat berildi va hakam maydonga tusha boshladi</td></tr><tr><td>1872</td><td>Burchak to’pi qo’shildi</td></tr><tr><td>1875</td><td>Darvozadagi arqon o‘rniga to‘sin o‘rnatildi</td></tr><tr><td>1878</td><td>Hakam hushtak chala boshladi</td></tr><tr><td>1891</td><td>Darvozaga to’r qo’shildi, ular penalti tepishni boshlashdi</td></tr></tbody></table><p>1873 yilda futbol tarixidagi birinchi xalqaro o’yin bo’lib o’tdi – Angliya va Shotlandiya jamoalari durang o’ynashdi (0:0). 1904 yilda FIFAga asos solingan – butun dunyo futbolini boshqaradigan va xalqaro turnirlar tashkil etuvchi tashkilot.</p><h2><strong>Birinchi professional futbolchilar qanday paydo bo’lgan?</strong></h2><p>19-asr boshlarida futbolchilarga maosh toʻlanmasdi va bu asrning oxirigacha 128 ta aʼzo klub va assotsiatsiyalar FAga qoʻshilishgacha boʻlgan norma edi: 80 tasi Angliya janubidan, 41 tasi shimoldan. 1882 yilda Angliyaning shimolida futbolchilarga maosh to’lanayotgani haqida mish-mishlar FAga etib keldi. O’sha yili FA futbolchilarga pul to’lashni taqiqlab qo’ydi, qoidabuzarlik uchun o’yinchi musobaqadan chetlashtirildi va klub assotsiatsiyadan chiqarib yuborildi.</p><p>Bu qoida FIFA qoidalariga zid bo‘lib, “to‘xtab qolgan vaqt uchun to‘lov” – futbolchining asosiy ish o‘rniga futbolga sarflagan vaqti uchun to‘lovni nazarda tutgan. Britaniya assotsiatsiyalari (ingliz, shotland, uels va Shimoliy Irlandiya) FIFA bilan kelishmay, undan chiqib ketishdi.</p><p>FIFAdan chiqqani sababli Angliya, Shotlandiya, Uels va Shimoliy Irlandiya terma jamoalari dastlabki uchta jahon chempionatlarida – 1930, 1934 va 1938-yillarda qatnashmagan.</p><p>1884 yilda Upton Park Preston North Endni futbolchilarning ish haqini to’lashda aybladi. Preston prezidenti o’yinchilarga maosh to’layotganini tan oldi, ammo u Angliyaning markaziy qismidagi deyarli barcha klublar shunday qilishini isbotlay oladi. Preston FAdan chiqarib yuborildi. 1885 yilda FA futbolchilarning maoshlarini to’lashga ruxsat berdi.</p><p><img loading="lazy" decoding="async" class="alignnone wp-image-21 size-full" src="https://football-news.uz/wp-content/uploads/2023/07/Футбольный-клуб-Престон-Норт-Энд-–-первый-чемпион-Англии.jpg" alt="Preston North End futbol klubi - Angliyaning birinchi chempioni" width="800" height="602" srcset="https://football-news.uz/wp-content/uploads/2023/07/Футбольный-клуб-Престон-Норт-Энд-–-первый-чемпион-Англии.jpg 800w, https://football-news.uz/wp-content/uploads/2023/07/Футбольный-клуб-Престон-Норт-Энд-–-первый-чемпион-Англии-300x226.jpg 300w, https://football-news.uz/wp-content/uploads/2023/07/Футбольный-клуб-Престон-Норт-Энд-–-первый-чемпион-Англии-768x578.jpg 768w" sizes="auto, (max-width: 800px) 100vw, 800px" /></p><h2><strong>Futbol dunyo bo’ylab qanday tarqaldi</strong></h2><p>Qit’alar o’rtasidagi aloqalarning rivojlanishi tufayli futbol Angliyadan dunyoning barcha burchaklariga sayohat qildi.</p><p>Yevropa futboli rivojiga jami 20 yil davomida Avstriya terma jamoasini boshqargan avstriyalik Ugo Meysl katta hissa qo‘shgan. Meisl ingliz futbolchisi va murabbiyi Jimmi Xogan bilan do’st bo’lgan va Angliyadan Avstriyaga ingliz futboli va taktikasini olib kelgan. 30-yillarda Avstriya terma jamoasi Evropa jamoalarini mag’lub etdi: Belgiya (6:1), Frantsiya (4:0), Germaniya (6:0), Shveytsariya (8:1). Umuman olganda, avstriyaliklar 31 o‘yinda 101 ta gol urib, bor-yo‘g‘i 3 marta mag‘lubiyatga uchragan.</p><p><img loading="lazy" decoding="async" class="alignnone size-full wp-image-22" src="https://football-news.uz/wp-content/uploads/2023/07/Hugo-Meisl-va-Wunderteam-1930-yillarda-Avstriya-jamoasi.jpg" alt="Hugo Meisl va Wunderteam, 1930-yillardagi Avstriya jamoasi, fotosurat" width="800" height="454" srcset="https://football-news.uz/wp-content/uploads/2023/07/Hugo-Meisl-va-Wunderteam-1930-yillarda-Avstriya-jamoasi.jpg 800w, https://football-news.uz/wp-content/uploads/2023/07/Hugo-Meisl-va-Wunderteam-1930-yillarda-Avstriya-jamoasi-300x170.jpg 300w, https://football-news.uz/wp-content/uploads/2023/07/Hugo-Meisl-va-Wunderteam-1930-yillarda-Avstriya-jamoasi-768x436.jpg 768w" sizes="auto, (max-width: 800px) 100vw, 800px" /></p><h3><strong>Ugo Meisl mashhur futbol iqtibosiga ega:</strong></h3><p><strong>Eng yaxshi himoya – bu hujum.</strong></p><p>Ugo Meisl 1927 yilda Evropaning birinchi yirik klub turnirlaridan biri – Mitropa kubogini yaratishni taklif qildi. Turnirning ilk o’yinlari o’sha yili bo’lib o’tgan, Markaziy Evropaning eng yaxshi klublari ishtirok etgan.</p><p>Ispaniya futboli tarixi mamlakatning eng qadimgi futbol klubi – Huelva shahridagi «Rekreativo»dan boshlanadi. Klubga 1889 yilda Ispaniya konlarida ishlagan shotlandiyalik shifokorlar Aleksandr Makkay va Robert Rassell Ross asos solgan. Shotlandlar konchilarning faol dam olishlari uchun klub yaratdilar.</p><p><strong>Recreativo klubi, shuningdek, El Decano yoki oddiygina Decano deb ataladi, bu «eng qadimgi» degan ma’noni anglatadi.</strong></p><p>1887 yilda Italiyaning Turin shahrida Edoardo Bosio Turin futbol va kriket klubiga asos soldi. Bosio Thomas & Adams kompaniyasida ishlagan va futbol bilan britaniyalik hamkasblari orqali tanishgan. Futbol jamoasini asosan kompaniya xodimlari o’ynashdi, aksariyati inglizlar edi. Klub 1891 yilda o’z faoliyatini to’xtatdi va ikki yildan so’ng Genuyada Italiyaning eng qadimgi «Jenoa» futbol klubiga asos solingan.</p><p>Futbolni Rossiyaga aka-uka Klement va Garri Charnoklar olib kelishgan. 1887 yilda Orexovo-Zuyevoda tadbirkor Savva Morozov Angliyadan olib kelingan uskunalar bilan qog’oz yigirish fabrikasini qurdi. Angliyalik Klement Charnok boshqaruvchi bo’lib, ingliz mutaxassislarini yollagan, ammo yaxshi futbol o’ynaganlarni afzal ko’rgan. 1887 yilda Rossiyada ingliz xodimlaridan iborat jamoalar o’rtasidagi birinchi futbol o’yini «1 May Park» stadionida bo’lib o’tdi.</p><p><img loading="lazy" decoding="async" class="alignnone size-full wp-image-23" src="https://football-news.uz/wp-content/uploads/2023/07/Savva-Morozov-zavodidagi-futbol-jamoasi.jpg" alt="Savva Morozov zavodidagi futbol jamoasi" width="800" height="533" srcset="https://football-news.uz/wp-content/uploads/2023/07/Savva-Morozov-zavodidagi-futbol-jamoasi.jpg 800w, https://football-news.uz/wp-content/uploads/2023/07/Savva-Morozov-zavodidagi-futbol-jamoasi-300x200.jpg 300w, https://football-news.uz/wp-content/uploads/2023/07/Savva-Morozov-zavodidagi-futbol-jamoasi-768x512.jpg 768w, https://football-news.uz/wp-content/uploads/2023/07/Savva-Morozov-zavodidagi-futbol-jamoasi-700x465.jpg 700w" sizes="auto, (max-width: 800px) 100vw, 800px" /></p><p><strong>Ruslar futbolni darhol yoqtirishmadi – eski imonlilar futbol maydoniga yalang tizzalari bilan sport shortilarida kirishdan bosh tortishdi.</strong></p><p>Charlz Miller 19-asr oxirida Braziliyaga futbol olib keldi. Miller San-Pauluda tug’ilgan, Sautgemptonda 10 yil o’qigan va futbol o’ynagan va 1894 yilda o’zi bilan futbol va o’yin qoidalarini olib kelgan vataniga qaytib kelgan. Miller 1896 yilda San-Pauluning «Atletik» klubining, shuningdek, birinchi Braziliya futbol ligasi Paulista ligasining asoschisi bo’lgan.</p><p><strong>Charlz Miller Braziliyaning «Korintians» klubi nomini ingliz havaskor «Korintians» dan qarzga olgan holda o’ylab topdi.</strong></p><p>Futbol Argentinaga Buenos-Ayresdagi Britaniya diasporasi, shuningdek, italiyalik muhojirlar tufayli keldi. 1891 yilda Argentina futbol assotsiatsiyasi tashkil etildi va Britaniya orollaridan tashqarida o’z ligasini yaratgan birinchi futbol assotsiatsiyasiga aylandi. Argentina chempionatining birinchi o’yinlari 1891 yil 12 aprelda bo’lib o’tgan.</p><p>Futbol AQSHda 19-asr oʻrtalarida paydo boʻlgan. 1884 yilda Amerikada Amerika futbol uyushmasi paydo bo’ldi – bu mamlakatdagi birinchi futbol tashkiloti. 1913 yilda AQSh futbol federatsiyasi paydo bo’ldi, u o’sha yili FIFAga a’zo bo’ldi. Major League Soccer (MLS) amerikaliklar tomonidan 1994 yilgi Jahon chempionatini o’tkazishga tayyorgarlik ko’rish uchun yaratilgan.</p><p><img loading="lazy" decoding="async" class="alignnone size-full wp-image-24" src="https://football-news.uz/wp-content/uploads/2023/07/AQSh-terma-jamoasi-1994-yilgi-Jahon-chempionatida-Kolumbiyaga-qarshi-oyin-oldidan.jpg" alt="AQSh terma jamoasi 1994 yilgi Jahon chempionatida Kolumbiyaga qarshi o'yin oldidan" width="800" height="450" srcset="https://football-news.uz/wp-content/uploads/2023/07/AQSh-terma-jamoasi-1994-yilgi-Jahon-chempionatida-Kolumbiyaga-qarshi-oyin-oldidan.jpg 800w, https://football-news.uz/wp-content/uploads/2023/07/AQSh-terma-jamoasi-1994-yilgi-Jahon-chempionatida-Kolumbiyaga-qarshi-oyin-oldidan-300x169.jpg 300w, https://football-news.uz/wp-content/uploads/2023/07/AQSh-terma-jamoasi-1994-yilgi-Jahon-chempionatida-Kolumbiyaga-qarshi-oyin-oldidan-768x432.jpg 768w" sizes="auto, (max-width: 800px) 100vw, 800px" /></p><p><strong>MLS 1993 yilda paydo bo’lgan va 1996 yil birinchi mavsumida 10 ta jamoa o’ynagan. 2019-yilda MLSda 24 ta jamoa o‘ynaydi – har biri 12 tadan Sharq va G‘arb konferensiyalarida.</strong></p><p>Avstraliya 19-asrning 70-yillarida Britaniya mustamlakasi edi. Britaniya toji sub’ektlari kriket, regbi va futbol o’ynashdi. Avstraliyada birinchi futbol o’yini 1875 yilda bo’lib o’tgan. Angliyalik Jon Valter Fletcher qit’ada futbol rivojida ishtirok etgan. 1880 yilda u Sydney Herald gazetasiga «Halfbek» taxallusi bilan yozadi, u Angliya futbol assotsiatsiyasi qoidalari bo’yicha o’ynaydigan futbol klubi tuzmoqchi. Fletcher, shuningdek, Avstraliyada professional futbol assotsiatsiyasini yaratishga chaqirdi.</p><p>Fletcher Avstraliyaning birinchi rasmiy Wanderers klubini ro’yxatdan o’tkazdi. U shuningdek, 1882 yilda Yangi Janubiy Uelsda birinchi assotsiatsiyaga asos solgan va uni Janubiy Britaniya futbol assotsiatsiyasi deb atagan. Fletcherdan oʻrnak olib, boshqa shtatlarda ham assotsiatsiyalar tuzildi va 1911 yilda oltita assotsiatsiya birlashib, Hamdoʻstlik futbol assotsiatsiyasini tashkil qildi.</p><p><strong>Avstraliya 1963 yilda FIFAga a’zo bo’ldi va birinchi marta 1974 yilda jahon chempionatida ishtirok etdi. 2019 yilda Avstraliya chempionati A-liga deb ataladi, unda 10 ta jamoa o’ynaydi.</strong></p><h2><strong>Evropaning eng yaxshi ligalari qanday paydo bo’ldi?</strong></h2><h3><strong>Angliya</strong></h3><p><img loading="lazy" decoding="async" class="alignnone size-full wp-image-25" src="https://football-news.uz/wp-content/uploads/2023/07/Angliya-Premer-ligasi-logotipi.png" alt="" width="300" height="126" /></p><p>Futbol ligasi 1888 yilda tashkil topgan. Bu dunyodagi eng qadimgi futbol ligasi bo’lib, unda Angliya chempionatining barcha eng yaxshi jamoalari o’ynagan.</p><p>Stadionlarning modernizatsiya qilinishi, o’yinlarga tashrif buyuruvchilarning o’sishi va teleko’rsatuvlarning rivojlanishi bilan Futbol Ligasi ko’proq mablag’ ola boshladi. 1986 yilda liga chempionatni translyatsiya qilish huquqini ikki yil davomida 6,3 million funt sterlingga sotdi. Va 1988 yilda – to’rt yil davomida 44 million funt sterling. O’sha yili 10 ta klub futbol ligasini tark etib, o’z turnirini yaratishni istashdi. Yangi oliy divizionda klublar teleradiokompaniyalar va homiylar bilan mustaqil muzokaralar olib borishni rejalashtirgandi, biroq Futbol ligasini tark etishga birinchi urinish muvaffaqiyatsizlikka uchradi: klublar qolishga ko’ndirishdi. 1992 yil 27 mayda Birinchi divizionning barcha 22 klubi Futbol Ligasidan chiqdi va Futbol Assotsiatsiyasi Premer-ligasiga (FA Premer-liga) asos soldi.</p><p>1992/93 yilgi birinchi mavsumda Angliya Premer-ligasida 22 ta jamoa bor edi. 1995 yilda FIFA barcha milliy chempionatlarni jamoalar sonini qisqartirishga majbur qildi va Angliya yuqori ligada 20 ta jamoa bilan qoldi – to’rtta jamoa quyi ligaga tushib ketdi va ikkitasi Premer-ligaga chiqdi. 2016 yilda FIFA barcha chempionatlardagi jamoalar sonini 18 taga qisqartirishni taklif qilgan, biroq Angliyada 20 nafar ishtirokchi qolgandi. 2007 yilda turnir nomi «FA Premer-liga» o’rniga «Premer-liga» deb qisqartirildi.</p><p><em>2017/18 yilgi mavsum yakunida Premer-liga barcha ishtirokchilarga 2,4 milliard funt sterlingdan ko’proq pul to’lagan.</em></p><h3><strong>Germaniya</strong></h3><p><img loading="lazy" decoding="async" class="alignnone size-full wp-image-26" src="https://football-news.uz/wp-content/uploads/2023/07/Bundesliga-logotipi.png" alt="Bundesliga logotipi" width="300" height="300" srcset="https://football-news.uz/wp-content/uploads/2023/07/Bundesliga-logotipi.png 300w, https://football-news.uz/wp-content/uploads/2023/07/Bundesliga-logotipi-150x150.png 150w" sizes="auto, (max-width: 300px) 100vw, 300px" /></p><p>1900 yilda Germaniyada Germaniya futbol assotsiatsiyasi (DFB) tashkil topdi, u 4 yildan so’ng FIFAga a’zo bo’ldi. 60-yillarda Germaniyada faqat mintaqaviy ligalar rivojlangan va haligacha yagona chempionat yo’q edi. 1962 yilda Dortmundda mintaqaviy ligalar vakillari Bundesliga tashkil etilishini yoqlab ovoz berishdi.</p><p>Bundesliganing birinchi mavsumida mamlakatning eng yaxshi 16ta klubi o’ynadi. Barcha o’yinchilar professional futbolchilar hisoblanardi, lekin oyiga 500 balldan va 1200 dan ortiq bonus belgilarini ololmadi.</p><p><strong>Dastlabki yillarda Bundesliga faqat «yuqori baholi o’yinchilar»ga maksimal maoshdan ortiq maosh olishga ruxsat bergan. G’arbiy Germaniya sardori Uve Seeler oyiga 2500 marka olgan. Shu bilan birga, hakamlar har bir o’yinga 20 ball olishdi.</strong></p><h3><strong>Italiya</strong></h3><p><img loading="lazy" decoding="async" class="alignnone size-full wp-image-27" src="https://football-news.uz/wp-content/uploads/2023/07/A-seriya-logotipi.png" alt="A seriya logotipi" width="210" height="300" /></p><p>1898 yildan 1929 yilgacha Italiyada mintaqaviy guruh chempionatlari o’tkazilgan va A Seriya 1929 yilda paydo bo’lgan. Italiya kubogi kubogi 1961 yildan beri mamlakat chempioniga topshiriladi. A Seriyaning birinchi mavsumida 18 ta jamoa o’ynadi. Shundan so’ng, Italiya oliy divizionida turli yillarda 16 dan 21 tagacha jamoa bo’lgan. 2018/19 yilgi mavsumda A Seriyada 20 ta jamoa bor.</p><p><strong>A seriyani «Skudetto» deb ham atashadi, bu italyancha «kichkina qalqon» degan ma’noni anglatadi. Gap shundaki, Italiya chempioni keyingi mavsumda futbolkaga Italiya bayrog’i tasviri tushirilgan qalqon ko’rinishidagi yamoq qo’shish huquqini qo’lga kiritadi.</strong></p><h3><strong>Ispaniya</strong></h3><p><img loading="lazy" decoding="async" class="alignnone size-full wp-image-28" src="https://football-news.uz/wp-content/uploads/2023/07/Ispaniya-La-Ligasi-logotipi.png" alt="Ispaniya La Ligasi logotipi" width="300" height="94" /></p><p>1927 yilda «Arenas» klubi direktori Xose Mariya Acha Ispaniya ligasini yaratishni taklif qildi. Keyingi yili Ispaniya Qirollik futbol federatsiyasi 10 ta futbol klubini Primeraga qabul qildi. «Barselona» Ispaniyaning birinchi chempioniga aylandi va 40-yillarda «Barselona», «Real Madrid» va «Atletik Bilbao» chempionlik uchun kurash olib borishdi.</p><p><strong>2019-yilda Ispaniyaning eng titulli klublari 33 ta chempionlik unvoniga ega “Real Madrid” va 26 ta chempionlik unvoniga ega “Barselona”dir.</strong></p><p><img loading="lazy" decoding="async" class="alignnone size-full wp-image-29" src="https://football-news.uz/wp-content/uploads/2023/07/Frantsiya-Liga-1-logotipi.jpg" alt="Frantsiya Liga 1 logotipi" width="216" height="300" /></p><p>Frantsiyada 1930-yillargacha professional futbol mavjud emas edi. 1930 yilda Fransiya futbol federatsiyasi oliy ligaga chiqish uchun 20 ta jamoani tanladi. Barcha jamoalar o’tmishdagi rekordlarga ega, daromad keltiruvchi klublar bo’lgan va ularning ro’yxatida kamida sakkiz nafar professional futbolchi bor edi. Ayrim klublar tanlov mezonlariga rozi bo’lmagani yoki bankrot bo’lishdan qo’rqib, professional ligada o’ynashdan bosh tortgan. Ular orasida Liga 1da 2018/19 yilgi mavsumda o’ynaydigan Strasburg, Amyen va Renn klublari bor.</p><p>Сообщение <a rel="nofollow" href="https://football-news.uz/futbolning-paydo-bolishi-va-rivojlanishi-tarixi/">Futbolning paydo bo’lishi va rivojlanishi tarixi</a> появились сначала на <a rel="nofollow" href="https://football-news.uz">Futbol yangiliklari</a>.</p>]]></content:encoded> <wfw:commentRss>https://football-news.uz/futbolning-paydo-bolishi-va-rivojlanishi-tarixi/feed/</wfw:commentRss> <slash:comments>0</slash:comments> </item> </channel></rss> If you would like to create a banner that links to this page (i.e. this validation result), do the following:
Download the "valid RSS" banner.
Upload the image to your own server. (This step is important. Please do not link directly to the image on this server.)
Add this HTML to your page (change the image src attribute if necessary):
If you would like to create a text link instead, here is the URL you can use:
http://www.feedvalidator.org/check.cgi?url=https%3A//football-news.uz/feed/
